omroep flevoland

De provincie heeft over maximaal zeven jaar een volledig overzicht van de stikstofvergunningen van alle veehouders in Flevoland. Dat zegt verantwoordelijk gedeputeerde Gebke van Gaal (GroenLinks) naar aanleiding van een onderzoek van de NOS hoe het staat met de registratie van deze vergunningen.

De provincie weet van 250 veehouderijen niet of ze de juiste stikstofvergunningen hebben. Dat is ongeveer de helft van alle veehouderijen in Flevoland. Er is een grote kans dat een deel van die boerderijen meer stikstof uitstoot dan mag. Die bedrijven alsnog de juiste vergunningen geven, kost veel geld.

De veebedrijven waar het om gaat hoefden volgens de provincie nooit een zogenoemde natuurvergunning te hebben. De regels zijn inmiddels veranderd, maar Flevoland heeft vervolgens niet uitgezocht of die boerderijen nu wél zo'n vergunning moeten hebben. En dat is een probleem, want volgens experts is het onmogelijk om de stikstofproblemen structureel op te lossen zonder een goed overzicht van alle vergunningen.

Uitvogelen gaat lang duren
Flevoland heeft twee ambtenaren aangenomen om dat uit te zoeken, dat kost hen naar schatting zeven jaar. Gedeputeerde Van Gaal vindt ook dat dat erg lang duurt: "We hopen dat het sneller kan, want we verwachten dat er ongeveer vijftig bedrijven per jaar uitgebreid gecheckt kunnen worden. Het zou erg handig zijn als we nu al deze informatie zouden hebben, maar het kost nu eenmaal heel veel tijd om dit uit te zoeken."

Er is volgens Van Gaal geen geld om meer mensen aan te nemen om daarmee de klus te kunnen versnellen. Ook zijn er volgens haar maar weinig mensen beschikbaar die genoeg verstand van de stikstof-problematiek hebben. Omroep Flevoland meldde vorig jaar al dat de controles op de vergunningen daarom bijna niet worden uitgevoerd.

Geen goede registratie
Zowel gemeentes als de provincie hebben in het verleden vergunningen aan boeren gegeven die hun toestemming geven om dieren te houden. Maar nergens werd centraal bijgehouden om hoeveel vergunningen het ging. Ook in de afgelopen drie jaar, waarin de stikstofuitstoot leidde tot grote juridische problemen, werd geen orde op zaken gesteld.

"Gemeentes en provincies hebben hier jarenlang weinig oog voor gehad", zegt Raoul Beunen, universitair hoofddocent aan de Open Universiteit. "Zowel bij ondernemers, adviseurs als de overheid bestond lang het idee: als we andere papieren op orde hebben, dan hoeven we niet specifiek een natuurvergunning aan te vragen."

Provincies zouden nu orde op zaken moeten stellen, vindt hij. "De stikstofuitstoot in Nederland moet naar beneden. Ik zou het niet zo raar vinden als je dan eerst kijkt naar bedrijven die bijvoorbeeld zonder vergunning hebben uitgebreid en dat je daar gaat handhaven."

Geen dwang om te stoppen
Als blijkt dat bedrijven niet de juiste vergunningen hebben, zouden ze hun activiteiten moeten stoppen of moet er stikstofruimte worden gevonden om het bedrijf alsnog een vergunning te kunnen geven. Dat kan bijvoorbeeld door een andere boer uit te kopen. Gedeputeerde Van Gaal zegt dat Flevoland niet van plan is veehouders zonder de juiste vergunningen tot stoppen te dwingen. Ze wil die bedrijven legaliseren, waarbij het Rijk de kosten zou moeten dragen. Als het al lukt om die stikstofruimte te vinden, kan dat miljoenen per bedrijf kosten.

Er is al een groep boeren zonder vergunning, de zogenoemde PAS-melders, aan wie de overheid heeft beloofd dat ze alsnog een vergunning krijgen. In Flevoland zijn dat zo'n 150 bedrijven. De provincie heeft geen idee hoeveel boeren daar nog bij komen als eenmaal uitgeplozen is of alle veehouderijen wel toestemming hebben om stikstof uit te stoten. Van Gaal verwacht dat dat niet om grote aantallen zal gaan.

Weten hoe het zit
Flevoland heeft de vergunningsgegevens ook nodig om het stikstofbeleid de komende jaren vorm te geven, zeggen experts. "De provincies moeten de komende tijd gebiedsplannen maken om de stikstofproblemen op te lossen", zegt ecoloog Han Olff van de Rijksuniversiteit Groningen tegen de NOS. "Dan zouden zelfs boerenbedrijven uiteindelijk onteigend kunnen worden. Het lijkt mij dat de bedrijven zonder vergunning dan het eerst in aanmerking komen. Maar dan moet je wel weten wie er zonder vergunning zit."

Volgens onderzoeker omgevingsbeleid Beunen moet dat inderdaad, snel, gebeuren. "Het kan geen excuus zijn dat het veel werk is. Overheden hebben dit zelf in het verleden nagelaten en zouden dat nu alsnog moeten doen."