Half jaar na Woondeal keldert aantal nieuwe woningen 

FLEVOLAND • Ma 18 september 2023 | 6:00 • Maandag 18 september 2023 | 6:00

Verontrustend nieuws voor iedereen die reikhalzend op nieuwe huizen zit te wachten: het aantal toegekende bouwvergunningen per jaar daalt heel snel, nu al met veertig procent ten opzichte van anderhalf jaar geleden. Dat is voor de bouwwereld een belangrijke aanwijzing dat de woningbouw in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) in een vrije val raakt. 

Een half jaar na de Woondeal met het Rijk voor de snelle komst van bijna 40.000 nieuwe woningen in Flevoland, blijkt uit cijfers dat ook Almere en Lelystad klappen oplopen. In de eerste helft van 2023 is het aantal vergunde woningen bijna de helft van 2022. Let wel, dit zijn vaak projecten die al lopen van voor het instorten van de markt, sinds het begin van de Oekraïne-oorlog. De grote klappen moeten nog komen.

Het platform Nul20, dat zich bezighoudt met bouwen en wonen in de metropool, dook in de jongste cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en vertaalde deze naar de hele Metropoolregio Amsterdam (MRA). "De woningproductie in de Metropoolregio Amsterdam gaat de komende jaren flink terugzakken. De trend is onmiskenbaar zeer negatief", oordeelt het platform.

"Ik zie partijen pas op de plaats maken. Dat is zeker."

— Peter van Oeveren,BPD Gebiedsontwikkeling

De jaarproductie van nieuwbouwwoningen in Almere is al sinds begin 2021 aan het instorten van 1.750 naar 1.382. In Almere kwamen er het eerste half jaar van 2023 zo’n 600 nieuwe huizen op de markt. Als Almere de eigen bouwambitie wil vervullen, hadden dat er zeker 1.400 moeten zijn. In Lelystad kwamen er tot 1 augustus dit jaar 178 woningen bij in 2023. Sinds begin 2021 is de jaarproductie in de hoofdstad gehalveerd van 703 naar 344.

Jaarlijks komen er nu bijna 12.000 nieuwbouwwoningen bij in de hele Metropoolregio Amsterdam. Dat klinkt prima, maar die jaarproductie was in 2022 nog ruim 15.000. En dat moeten er, volgens de Woondeal tussen Het Rijk, gemeenten, corporaties en bouwers,  gemiddeld zo'n 22.500 zijn om de huidige woningnood op te lossen. 

Marktpartijen zijn voorzichtiger
Een van de grote medeondertekenaars van de woondeal vanuit de markt, ontwikkelaar BPD, geeft aan de trend te herkennen. Ook de productie van BPD loopt achteruit. "Marktpartijen zijn voorzichtiger om door te pakken met een nieuw project”, zegt regiodirecteur Peter van Oeveren. "Projecten die al bezig zijn, blijven doorgaan alleen in een minder snel tempo. Grote volumes, zoals blokken van 400 appartementen tegelijk, dat willen we nu niet meer. In een goede markt kan dat maar eigenlijk is het onmogelijk om die nu in één keer te verkopen. Ik zie partijen pas op de plaats maken. Dat is zeker."

In Flevoland gaat de jaarproductie van nieuwe woningen sneller achteruit dan bijvoorbeeld in Amsterdam. Gekeken naar de Flevolandse bouwprojecten die in de Woondeal zijn opgenomen, rijst de vraag of deze allemaal eind 2030 klaar kunnen zijn. Er wordt her en der gebouwd, maar er zijn ook locaties waar de afgelopen tijd vertraging is opgelopen. Zoals bijvoorbeeld het project Kustzone in Lelystad. Dat is op papier goed voor 1.200 woningen, maar is nog steeds maar een plan. Ook bijvoorbeeld De Graafschap in Dronten krijgt het moeilijk 2030 te halen.

Namens de bouwwethouders in de Metropoolregio reageert Floor Roduner op de nieuwste cijfers. "We zullen het op alle vlakken beter moeten doen." Deze Haarlemse wethouder is voorzitter van het overleg tussen alle 30 bouwwethouders en twee gedupeerden in de MRA.

De Woondeal, die nu een half jaar geleden is afgesloten, heeft de trend niet kunnen stoppen. Sterker nog, veel projecten die in de Woondeal zijn opgenomen, staan volgens Roduner onder druk. "Je zult in zo’n lang proces altijd goede en slechte jaren hebben. Maar we hebben echt een structurele stijging van het aantal woningen nodig. Nu is er vertraging."

Ook heeft het Rijk aangegeven dat het de komende tijd aan de regio’s gaat vragen nog meer woningen te bouwen. Want door vooral migratie is de woningnood verder aan het stijgen. Dit betekent omgerekend dat de MRA er nog eens 16.000 huizen bij zou moeten bouwen.

Zorgen over de korte termijn
Voorzitter van het MRA-overleg Roduner begrijpt dat het opmerkelijk klinkt dat de markt verder instort, terwijl er juist zo’n ambitieus plan met het Rijk is opgesteld. Hij wijst erop dat de Woondeal echt over de langere termijn gaat: “Maar ik maak me over de korte termijn ook zorgen over de woningmarkt, net als andere mensen. We moet echt met zijn allen ons best doen om de bestaande projecten over de streep te duwen.”

Dat het er een half jaar na het afsluiten van de Woondeal niet rooskleuriger voorstaat, heeft volgens Roduner twee hoofdoorzaken. “De bouwmarkt is echt verslechterd door vooral rentestijgingen en ook het duurder worden van grondstoffen. Projecten die financieel rond waren, komen nu in de knel. Daarnaast is het kabinet gevallen." De Woondeal valt of staat met het nakomen van wederzijdse afspraken. Ook moet er gesproken worden over extra geld. Verder moet het stikstofprobleem, dat er voor zorgt dat bouwprojecten tot stilstand zijn gekomen, worden opgelost, aldus Roduner.

Directeur Peter van Oeveren van ontwikkelaar BPD roept alle partijen op de schouders onder de deal te zetten: “Want we willen met z’n allen doorbouwen. Niet dat we de fout maken van de vorige crisis dat we helemaal stilvallen. Want dan vallen de bouwbedrijven stil en dan hebben we een groter probleem.”

Op de Metropoolpagina op deze site staan meer artikelen met Floor Roduner en Peter van Oeveren over vertraging die de uitvoering van de Woondeal heeft opgelopen en de voordelen die de Woondeal heeft opgeleverd.

Dit is een artikel van de metropoolredactie. Voor vragen en tips: Dimitri Walbeek (dimitri.walbeek@nhnieuws.nl). Hij volgt voor Omroep Flevoland, AT5 en NH Nieuws het nieuws uit de Metropoolregio Amsterdam. De Metropoolredactie is journalistiek onafhankelijk en ontvangt een financiële bijdrage van de Metropoolregio Amsterdam (MRA).

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!

Deel artikel