Vliegtuigberger: ''Het leek op een bakfiets''

DRONTEN • Wo 27 september 2017 | 16:09 • Woensdag 27 september 2017 | 16:09

Bij het droogvallen van de Flevopolder werden veel vliegtuigenwrakken uit de Tweede Wereldoorlog gevonden.Maar één van die wrakken bleek een stukje ouder te zijn. De Duitse Gotha G.iv stortte precies honderd jaar geleden in de Zuiderzee, tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Piloot Emil Haes en de bemanningsleden Martin Emmler en Heinz Schreiber kwamen om het leven. Deel twee van de geschiedenis van de allereerste vliegtuigcrash in wat nu Flevoland is.

Bakfiets in de klei
Het is 1963 en de Flevopolder valt droog. Dronten bestaat uit modder en riet en dit nieuwe land is nog praktisch onbegaanbaar. Het bergingsteam van Defensie was druk met het in kaart brengen van alle vliegtuigwrakken die worden ontdekt. In de Tweede Wereldoorlog zijn honderden vliegtuigen gecrasht en verloren gegaan in het IJsselmeer.
Een van de vliegtuigbergers is Leo Klerks. Tussen alle meldingen over oorlogsvliegtuigen zit ineens een vreemde vondst; er zou een bakfiets gevonden zijn in de klei.

Inderdaad steken er twee fietswielen en wat hout boven de klei uit. Klerks staat voor een raadsel. Hoe komt een bakfiets midden in het IJsselmeer terecht? Is de bakfiets misschien door het ijs gezakt of van een boot gevallen? De rijksdienst voor IJsselmeerpolder heeft al een flink deel van de vondst blootgelegd. Klerks constateert dat er behoorlijk veel hout ligt voor een bakfiets. Al snel wordt duidelijk dat het helemaal niet om een fiets gaat maar om één van de eerste vliegtuigen. Het blijkt om een Duitse Gotha uit de Eerste Wereldoorlog te gaan.

Resten zijn niet meer vindbaar
De resten worden opgegraven. Het vliegtuig, dat bestond uit hout en linnen, heeft een halve eeuw onder water gelegen. De Gotha was zo slecht bewaard gebleven dat de resten naar alle waarschijnlijkheid weg zijn. Een belronde langs vliegbasis Gilze Rijen, het Nederlands Instituut Militaire Historie, het Nationaal Militair Museum en het Nieuw Land Erfgoed Centrum levert niets op. Ook Klerks vermoedt dat de laatste resten van de Gotha bij het vuil zijn gestort. ''Dat is eeuwig zonde!'' voegt de voormalige vliegtuigberger er aan toe.

Gotha had niets te zoeken in Nederland
Het Duitse vliegtuig is in de nacht van 28 op 29 september 1917 neergestort. Europa is op dat moment in oorlog. Duitsland en Oostenrijk-Hongarije vechten tegen de Britten, Fransen en de Russen. Nederland is neutraal en mengt zich niet in het conflict. Toch vloog het Duitse toestel tegen de regels in door het Nederlandse luchtruim.

Volgens historicus Cornelis van der Bas van het instituut Eerste Wereldoorlog gebeurde het vaker dat oorlogsvliegtuigen over Nederland vlogen. ''Dat mocht natuurlijk niet!" aldus Van der Bas. Dat deze Gotha tot de Zuiderzee is doorgevlogen, is wel bijzonder. De Duitsers vlogen meestal via door België, dat ze hadden bezet. Soms raakten ze uit koers en kwamen ze boven Nederland. "Dat een toestel zo ver kwam, is wel bijzonder. De meeste gecrashte vliegtuigen zijn rond de grens gevonden.''

Van der Bas voegt er aan toe dat ook Britse vliegtuigen boven Nederland vlogen. ''Het is niet zo dat ze heen en weer vlogen over Nederland, maar het gebeurde soms wel.''

Het eerste deel over de crash van de Duitse Gotha staat hier.

Bron foto's: Erfgoedbank Land van Rode. Afkomstig uit de collectie van Thomas de Genth en het IWM. Beeldbank NIMH

Bekijk in Google Maps

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!