omroep flevoland

De gemeente Almere moet de komende dertig jaar honderden miljoenen euro's investeren in verouderde en nieuwe schoolgebouwen in de stad. Almere is 45 jaar oud en heeft voor het eerst te maken met schoolgebouwen die gerenoveerd of vervangen moeten worden. Daarnaast groeit het aantal inwoners in een aantal woonwijken nog steeds en daar moeten scholen bijkomen. De totale kosten kunnen oplopen tot 770 miljoen euro.

De gemeente is verantwoordelijk voor de bouw van scholen. Volgens Almere is de opgave 'enorm groot' en doet deze een grote aanslag op de gemeentelijke financiën. Almere gaat dan ook onderzoeken hoe ze het de komende jaren allemaal kan betalen.

Dat de gemeente voor een grote opgave staat, werd pas echt duidelijk toen de stad dit jaar een Integraal Huisvestingsplan voor scholen maakte. Samen met alle schoolbesturen is uiteindelijk besloten welke verouderde basisscholen als eerste gerenoveerd of vervangen worden. De komende vijftien jaar zijn dat 23 basisscholen in Stedenwijk, Molenbuurt, Almere Haven, Danswijk en Parkwijk. Ook de middelbare scholen De Meergronden en het Baken Stad College komen aan de beurt.

Er is inmiddels al wel geld gevonden voor het vervangen van de basisscholen in Stedenwijk en de middelbare school De Meergronden. Voor de andere scholen is nog geen budget.

'Gebouw is op'
"Het is niet zo dat de school op instorten staat, maar je merkt wel echt dat het gebouw op is", vertelt Michelle Brown van basisschool De Driemaster in de Stedenwijk. Dit is één van de scholen die oud is en aan vervanging toe. "Door lekkages van leidingen onder de grond, viel de kachel afgelopen winter een paar keer uit. Dan is het ijskoud in de klas. In de zomer is het juist weer heel heet. Er kunnen maar een paar ramen open. Dat gaat met draaislingers. Dat systeem heeft zijn beste tijd gehad, waardoor soms een raam helemaal niet open kan. Dat heeft direct invloed op leerlingen en docenten."

Een extra financieel probleem is dat er naast het opknappen van de oude gebouwen ook nog geld nodig is voor het neerzetten van nieuwe scholen in Almere Poort en Oosterwold. "Het gaat om ongelofelijk veel geld", zegt Nico de Haas van stichting Prisma Almere. De stichting heeft 18 basisscholen in de stad. "Ik denk dat de gemeente het probleem maar voor zich uit heeft geschoven en dat het nu opeens heel zichtbaar wordt. Er zal nog veel over gepraat moeten worden om het allemaal voor elkaar te krijgen", vervolgt De Haas.

Meer kinderen, meer geld
Almere krijgt jaarlijks geld voor onderwijs uit het Gemeentefonds van de landelijke overheid. Dat bedrag wordt berekend op basis van het aantal kinderen dat naar de basisschool gaat in de stad. Dit jaar heeft de gemeente zo'n 24 miljoen euro uit dat fonds gekregen. Dat geld wordt volgens de gemeente ook compleet uitgegeven aan de schoolgebouwen. Onder meer aan leningen die in het verleden zijn afgesloten om de schoolgebouwen die er nu staan te betalen. Omdat het aantal inwoners in Almere groeit, zal ook de uitkering van de stad voor onderwijshuisvesting van het rijk stijgen. Die extra inkomsten kan de gemeente opzij zetten en gebruiken voor nieuwe schoolgebouwen.

Overigens lopen de leningen die de gemeente voor die schoolgebouwen heeft afgesloten na veertig jaar af. De gemeente zegt daarom nooit geld gespaard te hebben voor nieuwbouw. Want het geld dat Almere na het afbetalen van de lening maandelijks overhoudt, kan theoretisch weer worden besteed aan nieuwbouw van scholen. Maar hierover zijn nog geen afspraken met de gemeenteraad gemaakt.

De gemeente denkt sowieso meer geld nodig te hebben: "De kwaliteitseisen voor schoolgebouwen zijn tegenwoordig hoger. En de bouwkosten zijn in de tussentijd sterk gestegen. Dit leidt dan tot structureel hogere kosten, die op dat moment in de begroting opgelost moeten worden." De gemeente heeft sommige leningen voor schoolgebouwen versneld afgelost. Geld dat daardoor nu maandelijks overblijft, is alweer aan iets anders besteed, bijvoorbeeld aan het onderhoud van wegen.

Als die gebouwen vervangen moeten worden, moet de gemeente sowieso op een andere plek op zoek naar geld. Daarom worden momenteel nieuwe financieringsmogelijkheden verkend. Zo komen sommige scholen in wijken leeg te staan. Die zouden kunnen worden verkocht aan projectontwikkelaars die op de vrijkomende grond woningen kunnen bouwen. Het geld wat dat oplevert kan ingezet worden voor nieuwbouw van scholen. Ook denkt de gemeente aan samenwerking met bijvoorbeeld kinderopvangorganisaties, om kosten te kunnen delen.

Kosten over veel jaar uitsmeren
Het is nog de vraag of deze oplossingen genoeg geld opleveren. De gemeente erkent dat er jaarlijks in overleg met de schoolbesturen keuzes gemaakt moeten worden, afhankelijk van het geld dat beschikbaar is. "Door met de schoolbesturen een goede fasering af te spreken, dus niet alle schoolgebouwen tegelijkertijd te vernieuwen, kunnen de kosten van de vernieuwing en uitbreiding ook over een langere periode worden uitgesmeerd. Met de opstelling van het Integraal Huisvestingsplan en het op een rijtje krijgen van wat er gedaan moet worden, moet ook voorkomen worden dat de gemeente 'ineens' geconfronteerd wordt met een stuwmeer aan noodzakelijke vervangende nieuwbouw van scholen", aldus de gemeente. Binnenkort praat het college van burgemeester en wethouders met de gemeenteraad over het onderwerp.