Inzet wijkagenten onder druk door capaciteitstekort politie

FLEVOLAND • Do 13 januari 2022 | 6:00 • Donderdag 13 januari 2022 | 6:00

Het systeem van wijkagenten staat sterk onder druk door het capaciteitsgebrek bij de politie. Daarvoor waarschuwt Ben Nassir Bouayad, sectorhoofd district Flevoland van de politie. Omdat de politie mensen tekort komt, worden wijkagenten vaak ingezet om de roosters voor de noodhulp rond te krijgen.

Doordat de Flevolandse bevolking groeit en de samenleving is veranderd, is het aantal agenten dat in 2011 voor Flevoland is begroot volgens Bouayad bovendien flink achterhaald. Hij vindt dat de politiek dit eindelijk moet erkennen. Er zou een nieuwe verdeling moeten worden gemaakt die is gebaseerd op de werkelijke taken en werklast.

Op verzoek van de NOS en de regionale omroepen gaf de Nationale Politie onlangs cijfers over de bezetting in de verschillende regio's vrij. Uit die cijfers blijkt dat de politie landelijk met een personeelstekort van opgeteld 1400 fte een lastig jaar tegemoet gaat.

De onderbezetting is extra problematisch omdat de politie al heel veel op haar bordje heeft en door de coronaprotesten nog meer capaciteit kwijt is aan ordehandhaving. Een deel van de tekorten wordt dus opgelost door wijkagenten op 'normale' diensten in te zetten. Maar dat schuurt enorm, zegt Ben Nassir Bouayad. De zo gewenste 'ogen en oren' op straat komen dan namelijk onder druk te staan.

"De wijkagent zal dus minder in de wijk zijn en minder aanspreekbaar zijn. En dat voelt niet goed."

— Ben Nassir Bouayad, politie Flevoland

Dat is echt een probleem zegt Sander te Vaarwerk, wijkagent in Emmeloord. "Als wijkagent probeer je dingen voor te zijn. Soms kun je door een gesprek of door een instantie in te schakelen voorkomen dat de politie er aan te pas moet komen. Daarvoor moet je wel in de wijk zijn, contact hebben met mensen." Hij denkt daarom dat de effecten vooral zichtbaar zullen zijn op de lange termijn.

Vooral de laatste jaren zijn er problemen met de roosters. "Het noodhulprooster moet altijd gevuld zijn, het kan niet zo zijn dat mensen 112 bellen en dat we zeggen 'we zijn er even niet'. Maar dat is misschien ook wel ons probleem. De loyaliteit naar elkaar is enorm groot, we zorgen altijd dat het rooster gedicht wordt." De oplossing is volgens hem vrij simpel: "Er moeten gewoon mensen bij."

Vijfentwintig procent voor de wijk
Bouayad: "Het lukt ons ondanks het capaciteitstekort nog altijd om de roosters sluitend te krijgen. Zodat de politie ook werkelijk binnen een kwartier ter plaatse komt als je 112 belt. Dat we daarbij wijkagenten moeten inzetten, is echt heel jammer. Maar voor de komende zomer is nu al duidelijk dat Flevolandse wijkagenten dan maar maximaal een kwart van hun tijd aan hun werkelijke taak zullen kunnen besteden. De wijkagent zal dus minder in de wijk zijn en minder aanspreekbaar zijn. En dat voelt niet goed."

'Formatie voor Flevoland is achterhaald'
Bij de vorming van de Nationale Politie in 2011 is de benodigde politiecapaciteit voor Flevoland vastgesteld op 632 fte. Van dit getal is op dit moment volgens Bouayad zo'n 40 fte niet ingevuld. "Dat tekort van 40 voelen we natuurlijk, maar het probleem is eigenlijk veel groter. Want de Flevolandse bevolking groeit, de samenleving verhardt, er is sprake van polarisatie en je ziet ook een enorme toename van digitale criminaliteit. Dat vraagt allemaal extra inzet van de politie. Er zou een onderzoek nodig zijn om te bepalen wat de bevolkingstoename en veranderde samenleving voor de cijfers betekenen, maar voor de regio Midden-Nederland durf ik wel te zeggen dat we wel 400 fte extra nodig hebben."

Nauwelijks op vuurwerk gecontroleerd
Het capaciteitstekort dwingt de politie ook tot het maken van keuzes, legt Bouayad uit. "In de aanloop naar oud en nieuw hadden we soms informatie over vuurwerk, maar vanwege andere prioriteiten zijn we nauwelijks aan controles toegekomen. Ook verwacht ik dat we komende zomer nauwelijks nog begeleiding van evenementen gaan doen, ook niet bij festivals in Biddinghuizen."

Als het gaat om opsporing, maakt de politie volgens Bouayad voor elke zaak een afweging. "We kijken of we er capaciteit voor hebben. En we kijken ook naar de impact die een zaak heeft op een burger. Bij straatroven, overvallen, berovingen en openlijke geweldpleging zal de politie altijd het maximale doen om een dader op te pakken. Maar als je die keuze maakt, betekent dat ook dat je een eenvoudige fietsendiefstal met weinig aanknopingspunten soms moet laten liggen. Daar zijn we als politie niet trots op. Want kleine zaken zijn soms juist de zaken waar mensen veel last van hebben."

Bouayad benadrukt dat het desondanks altijd van belang is om aangifte te doen. "We maken bij elke zaak een afweging. Voor onze cijfers is het ook belangrijk om te weten waar veel fietsen gestolen worden en waar we toezicht moeten houden. Die cijfers hebben we bovendien nodig om aan Den Haag te laten zien."

Limburgse agenten ingezet bij onrust op Urk
In Almere zijn drie basisteams die elkaar in geval van calamiteiten en nood wel kunnen ondersteunen. In Dronten, Noordoostpolder en Urk is het tekort aan politiemensen soms meer merkbaar, schets Bouayad.

"De afstanden zijn daar groter. Dus bijspringen is minder makkelijk. Om de roosters rond te krijgen, moeten we daar nog vaker wijkagenten laten meedraaien en soms zelfs een beroep doen op andere basisteams of zelfs mensen uit andere regio's. Zeker op Urk proberen we maximaal in te zetten op de verbinding met de burger en de lokale bevolking. Maar ook daar is het lastig. Toen de spanning rond de coronamaatregelen op Urk zo opliep, hebben we echt een beroep moeten doen op de rest van het land. Er zijn toen twee zaterdagen agenten uit Limburg daar geweest om politie te ondersteunen."

Het huidige capaciteitstekort is volgens het sectorhoofd vooral te wijten aan politieke keuzes die in 2011 zijn gemaakt. Toen de Nationale Politie werd gevormd, was er aanvankelijk sprake van een een overcapaciteit bij de operationele onderdelen van de politie. Er is volgens Bouayad toen te weinig ingezet op opleidingen, op werving en er is niet stilgestaan bij de vergrijzing en alle nieuwe veiligheidsvraagstukken waar de politie mee geconfronteerd wordt.

Langer interview met Ben Nassir Bouayad

"De vergrijzing in Flevoland is vergelijkbaar met die in de rest van het land. Maar de komende jaren zullen wel tientallen collega's met pensioen gaan en dus moeten worden vervangen. Er wordt druk geworven en opgeleid. De opleiding is bovendien verkort van drie naar twee jaar. Maar de komende twee jaar zullen we echt nog krap blijven zitten"

De politiechef zou graag zien dat de formatie van Flevoland opnieuw werd vastgesteld. "We zijn de snelstgroeiende provincie van Nederland. Sinds 2011 zijn er in Flevoland 40.000 inwoners bij gekomen. We zien dat de capaciteit van de politie niet is meegegroeid. De ondermijning, de polarisatie, de verharding in de samenleving, de digitalisering: dat vraagt allemaal extra inzet van de politie. Sinds de moord op advocaat Derk Wiersum zijn we ook dagelijks tientallen mensen kwijt aan de bewaking en beveiliging van personen. Dat moet weer in balans."

Besef groeit, politie leidt maximaal op
In een toelichting bij de landelijke capaciteitscijfers stelt de Nationale Politie dat het besef groeit dat er een tekort aan politiemensen dreigt. Politiek en samenleving verwachten meer politieagenten op straat, een stevige vuist tegen de georganiseerde en ondermijnende criminaliteit en meer aandacht voor digitale criminaliteit. De begroting voor de politie is opgeschroefd naar 6,2 miljard euro. Dat is 900 miljoen meer dan in 2016.

De politie bestrijdt de tekorten zoveel mogelijk door maximaal nieuwe agenten op te leiden. Er zijn steeds zo’n 4500 aspiranten in opleiding. Als de operationele sterkte in 2025 weer op orde is, daalt het aantal aspiranten naar circa 4000.

Werving van jonge agenten is volgens de Nationale Politie vooralsnog geen probleem. "De politie is een populaire werkgever. Veel mensen willen werken bij de politie en het vinden van nieuwe collega’s is – ondanks een krappe arbeidsmarkt – nog geen probleem. Maar een strenge selectie en een intensieve, meerjarige politieopleiding vragen tijd. De capaciteit wordt de komende jaren maximaal benut."

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!

Deel artikel