Het vergeten verhaal van airgunner William Ward

DRONTEN • Do 10 november 2022 | 6:14 • Donderdag 10 november 2022 | 6:14

Het is de nacht van 11 op 12 juni 1943. In het Engelse Wickenby stijgt de Lancaster ED357 PH-S op, een bommenwerper. Aan boord zit de 20-jarige William Middleton Ward uit het Schotse Edinburgh. Hij heeft al vaker missies uitgevoerd boven vijandig gebied. Als airgunner bewaakt Ward het vliegtuig. Het doel van de nieuwste missie is het bombarderen van gebieden rond Düsseldorf. Het is een operatie waaraan tientallen geallieerde vliegtuigen meedoen. Voor William Ward zal het zijn allerlaatste missie worden.

Een vijandige nachtjager komt het geallieerde toestel op het spoor. De Duitser Helmut Bergmann schiet vanuit zijn Nachtjagdgeschwader en raakt het Britse toestel. De Lancaster met zeven bemanningsleden stort neer in het IJsselmeer, in de buurt van wat nu Dronten is. Sergeant Sparling overleeft de crash. Na de oorlog doet hij zijn verhaal over de nacht van de crash.

Van de zeven inzittenden komen er vijf om het leven, waaronder piloot Thomson en sergeant William Ward. De Schot is nog maar twintig jaar oud als er een einde komt aan zijn leven. 

Op 11 november herdenkt het Verenigd Koninkrijk het einde van de oorlog. De school waarop de airgunner zat staat die dag stil bij alle omgekomen (oud) leerlingen, onder wie William Ward. Bijna tachtig jaar na de crash is de jonge airgunner bijna in de vergetelheid geraakt. Tot geschiedenisdocent Dave Clarke van het Stewarts’ Melville College in Edinburgh zijn naam tegenkomt. De leraar doet onderzoek naar oud-leerlingen van zijn school die omkwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog, waar William Middleton Ward er één van is. Clarke heeft een oude schoolfoto van de klas van de oud-leerling. Alleen staat er niet bij geschreven wie deze leerlingen zijn. Nergens staat een naam geschreven en is het niet bekend wie William Ward is.

Klassenfoto van William Ward

Clarke komt er achter dat zijn schoolgenoot is neergestort in het IJsselmeer, wat nu Oostelijk Flevoland is. De docent komt ook te weten dat jaarlijks op 4 mei een herdenking wordt gehouden. Het monument in Dronten bestaat uit een muur en een propeller. Deze propeller is afkomstig van de Lancaster waarin William Ward zat. 

Het onderzoek gaat door. De docent komt er ook achter dat een straat naar de omgekomen leerling is vernoemd: de Wardhof, bij de Lancasterdreef. Het verhaal van William Ward fascineert de geschiedenisdocent. In 2019 gaat hij naar Dronten om de 4 mei-herdenking bij te wonen en om de propeller met eigen ogen te zien. 

Orchardfield Avenue, Corstorphine
William Ward groeit op in Corstorphine, een oud arbeidersdorpje waar Edinburgh tegenaan gegroeid is. Het rijtjeshuis aan Orchardfield Avenue bestaat nog steeds. Maar de familie Ward woont er niet meer. Tegenover de ouderlijke woning staat tegenwoordig het archief van Corstorphine. Ook daar is weinig te vinden over de plaatsgenoot die omkwam in het IJsselmeer. Meer dan een rijtje militaire gegevens is er niet.

In de lokale kerk zou meer te vinden zijn. Aan één van de muren van de St Ninian's kerk hangt een plaquette die herinnert aan alle omgekomen soldaten uit de buurt. Helemaal onderaan prijkt de naam ‘William Ward’. 

Dominee James Aitken gaat direct op zoek naar meer informatie over de jonge airgunner. In een boek over de kerk staat een kopie van het kerkblaadje van juli 1943. Daarin wordt geschreven over de crash van de bommenwerper. In de tekst staat dat wederom een jonge man vermist is. In die tijd is nog niet duidelijk dat William Ward al om het leven is gekomen. De alinea eindigt met de woorden dat onze gedachten zijn bij de ouders van William Ward die een zware tijd doormaken.

Stewart's Melville Collge
Het Stewart’s Melville College staat dus 11 november stil bij alle omgekomen (oud) leerlingen, onder wie William Ward. Het noodlottige verhaal van Ward vertelt de geschiedenisleraar in de dagen voor de grote herdenking aan zijn leerlingen. Op deze manier wil Clarke duidelijk maken aan de studenten dat William Ward één van hen is. De geschiedenis brengt hij zo dichtbij. 

Van William Ward zijn de schoolrapporten nog bewaard gebleven. Daarop is te zien dat de scholier erg goed was in aardrijkskunde. Hij heeft de hoogste score van de hele klas.

Dit jaar bracht Dave Clarke opnieuw een bezoek aan Dronten. Ditmaal legde hij een traditionele poppy-krans bij het oorlogsmonument. De klaproos is de Britse bloem bij herdenkingen. Verder droeg Clarke een traditionele Schotse kilt. Het motief is in de kleuren van de family Ward. 

'Nooit onvoorbereid'
William Ward ligt begraven op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam. Naast hem liggen drie andere bemanningsleden van zijn laatste vlucht. Op zijn grafsteen staat 'Never Unprepared' - nooit onvoorbereid. Voor Dave Clarke was dat een grote verrassing. 'Never Unprepared' is namelijk ook het schoolmotto van het Stewart’s Melville College.

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!

Deel artikel