omroep flevoland

Het veranderde gedrag van de bezoeker door de coronacrisis, te dure toegangskaartjes en de aanhoudende negatieve publiciteit. Dat zijn volgens de organisatie van de Floriade de hoofdredenen waarom het aantal bezoekers van de wereldtuinbouwtentoonstelling ver bij de verwachtingen is achtergebleven. Dat stelt de Floriade BV in een uitvoerige rapportage over het evenement.

De Floriade in Almere vond plaats van 14 april tot en met 9 oktober. In plaats van de verwachte 2,3 miljoen bezoekers trok het evenement slechts 693.722 mensen. Dat aantal ligt iets hoger dan wat in oktober is gemeld, omdat er nog cijfers van ticketpartners zijn verwerkt. Toch noemt directeur Hans Bakker dit aantal "buitengewoon teleurstellend."

De Floriade BV zei al in oktober dat het lagere aantal vooral te wijten is aan de coronacrisis. Het bezoeken van een dagattractie zou daardoor geen prioriteit meer hebben. Als mensen al ergens naar toe gingen, bezochten ze liever een attractie die al bekend was, zo bleek uit marktonderzoek in mei.

In de evaluatie die de Floriade BV gedaan heeft, blijft de BV bij deze uitleg. Maar in het rapport merkt de BV ook op dat sinds 2018 niet meer is onderzocht of de doelstelling van twee miljoen betalende bezoekers nog wel realistisch was. "Er was nauwelijks of geen kennis binnen de organisatie over de ontwikkeling van de potentiële vraag naar Floriade en is zeker na het begin van de pandemie het zicht op het realiteitsgehalte en de relevante parameters die van invloed zijn op bezoekersaantal, verloren."

Lagere entreeprijs, meer bezoekers?
Het marktonderzoek wees ook uit dat bezoekers de toegangsprijs van oorspronkelijk 35 euro te duur vonden. De ticketprijs werd daarna verlaagd tot 29 euro. Verschillende kortingsacties hebben deze zomer nauwelijks effect gehad en leverden slechts 45.590 bezoekers op, zo stelt de BV. Van de actie voor Flevolanders om de de expo voor vijf euro te bezoeken hebben slechts 8.715 mensen gebruik gemaakt.

Ook het aantal kinderen van basisscholen is de Floriade tegengevallen: slechts 6.559. Dat heeft volgens de organisatie te maken gehad met de planning, vervoerskosten en de vrees voor nieuwe lockdowns door corona. Met bijna 24.000 kwamen scholieren uit het voortgezet onderwijs en studenten wel in groten getale, maar het waren er wel minder dan gepland.

Welke rol speelden de gemeenteraad en de media?
De Floriade BV is in de rapportage kritisch over de negatieve sfeer rond het evenement. Zo is in de Almeerse gemeenteraad al in een vroeg stadium de nut en noodzaak van de Floriade in twijfel getrokken: "Sommige partijen hebben niet nagelaten elke gelegenheid aan te grijpen om het gemeentebestuur te bekritiseren over Floriade en openlijk over faillissement te spreken, terwijl daar helemaal geen sprake van was." Door de nadruk op de negatieve aspecten werd de Floriade "een speelbal van de lokale politiek."

Volgens de BV is er op drie momenten gekeken of de Floriade wel moest doorgaan. Dat was in juni 2020, toen de gemeenteraad moest beoordelen of doorgaan tijdens de coronacrisis wel verantwoord was. De tweede keer was in 2021, toen de kosten voor de tijdelijke inrichting van het terrein 15 miljoen euro hoger dreigden uit te vallen dan was begroot. En afgelopen juli, toen de bezoekersaantallen zwaar tegenvielen. De discussies hierover leidden volgens de Floriade "tot een stofwolk van onrust."

De Floriade hekelt ook de rol van Omroep Flevoland. Men had gehoopt dat regionale media partner in het evenement zouden worden. Maar volgens de BV wilde de omroep "uitsluitend journalistiek te bedrijven, waardoor alle negatieve aspecten voortdurend in het nieuws kwamen, mede gestimuleerd door de debatten van de lokale politiek in de gemeenteraad van Almere. Vanwege deze keuze van Omroep Flevoland en bij gebrek aan andere regionale media van enige schaal, bestond er geen mogelijkheid verder regionale promotionele acties te voeren, zoals dat normaal gesproken gebruikelijk is met mediapartijen."

Lessen trekken voor de toekomst
De organisatie kijkt in de rapportage uitvoerig terug op hoe de Floriade sinds de kandidaatstelling in 2011 tot stand is gekomen en welke lessen hieruit zijn te trekken. De BV merkt onder meer op dat de Floriade een wel heel ingewikkeld project was, waarbij het zicht op de verschillende onderdelen ervan op een bepaald moment verloren ging. Voor de gemeente leek de ontwikkeling van de toekomstige woonwijk Hortus soms belangrijker. De vele wisselingen van directeuren en managers hebben de voortgang ook niet geholpen.

De Floriade BV vindt ook dat de betrokkenheid van de tuinbouwsector te beperkt is gebleven. In de Grote Kas op de expo waren tuinders goed aanwezig, maar elders in het park was de aanwezigheid beperkt op de beplanting na. Over de eigen rol van de BV gaat de rapportage weinig in.

De BV stelt wel de vraag of een wereldtuinbouwtentoonstelling nog wel op lokaal of regionaal niveau kan worden georganiseerd, gezien de grote financiële risico's. Zo heeft het evenement de gemeente Almere tot nu toe bijna 100 miljoen euro gekost. Bij de sluitingsceremonie in oktober zei waarnemend burgemeester Ank Bijleveld al dat een volgende Floriade, mocht die er komen, niet zonder steun van het Rijk zal kunnen worden georganiseerd.