omroep flevoland

De jeugdgevangenis van Lelystad is verantwoordelijk voor 42 procent van de door de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) gemelde incidenten bij jeugdgevangenissen sinds januari 2022. De overige vijf jeugdgevangenissen van Nederland hebben dus samen de overige 58 procent van de meldingen gedaan. Dat komt volgens de gevangenis in Lelystad vooral doordat zij eerder melding maken van incidenten dan andere jeugdgevangenissen.

De DJI publiceert maandelijks een lijst met voorvallen in de verschillende justitiële inrichtingen in Nederland, waaronder (jeugd)gevangenissen en tbs-klinieken. Dat gaat alleen om de meest ernstige meldingen, zoals vechtpartijen, ontsnappingspogingen of het aantreffen van verboden spullen. Sinds januari vorig jaar zijn er 31 meldingen gedaan vanuit de zes verschillende jeugdgevangenissen in Nederland, 13 daarvan zijn afkomstig uit Lelystad.

Geweldsincidenten en ontsnappingen
De meeste Lelystadse meldingen gaan over 'onttrekkingen aan het toezicht', oftewel gevangenen die kwijt raken. Dat kan zijn omdat ze na verlof niet zelfstandig zijn teruggekeerd, of omdat ze aan hun begeleiders zijn ontsnapt. In de meeste gevallen is de gevangene dan na enkele uren of dagen weer terecht, omdat ze zichzelf melden of nadat de politie ze heeft opgespoord. In één onttrekking, die eind vorige maand plaatsvond, is de gevangene nog steeds niet terecht. Naast onttrekkingen zijn er ook enkele meldingen gedaan van geweldsincidenten en heeft een gevangene een tablet in bezit gehad, die hij niet mocht hebben.

"Dat wij naar verhouding veel in de lijst voorkomen, geeft aan dat we transparant zijn in het melden van incidenten en geen voorvallen onder de pet houden", schrijft een woordvoerder van de jeugdgevangenis. Een woordvoerder van het ministerie benadruk dat de instellingen zelf bepalen wanneer een incident ernstig genoeg is om te melden. "Het kan dus best zijn dat de jeugdgevangenis van Lelystad eerder melding doet dan andere instellingen". Volgens hem is het niet onmogelijk dat er vaker iets mis gaat in Lelystad vergeleken met andere jeugdinstellingen. "Maar vooralsnog zien wij geen aanleiding om dat te denken."

'Niet onder de indruk'
Ook hoogleraar Peter van der Laan van de VU geeft aan 'niet onder de indruk' te zijn van het relatief grote aantal incidenten bij de jeugdgevangenis in Lelystad. Van der Laan is deskundig op het gebied van jeugdstrafrecht en justitieel jeugdbeleid. Volgens hem betekent dit niet per se dat er iets mis is in de organisatie.

"Het is goed om te realiseren dat er altijd verschillen zijn tussen instellingen", zegt hij. "Lelystad is bijvoorbeeld aangewezen voor jongeren met een lichte verstandelijke beperking. Dat heeft gevolgen voor het aantal en het soort incidenten dat daar gemeld worden."