Lelylijn of toch 'Afsluitdijklijn', dit zijn de voor- en nadelen van de mogelijke routes

FLEVOLAND • Di 14 november 2023 | 20:00 • Dinsdag 14 november 2023 | 20:00

Moeten er veel tussenstops komen of juist weinig? Hoe snel moet de trein rijden? En mogen er ook goederentreinen overheen? Voordat de Lelylijn kan worden aangelegd moeten er veel vragen worden beantwoord. Maandag verscheen een rapport waarin de verschillende mogelijkheden die er zijn verder worden ingekleurd.

In het rapport worden, zoals de onderzoekers zelf zeggen, de 'hoeken van het speelveld' geïnventariseerd. Wat opvalt als je het rapport leest is dat alle hoeken in dat 'speelveld' voor- en nadelen hebben. Zo verstoort de ene optie het landschap, omdat hij dwars door open gebieden gaat en bij een andere optie moet de trein krappe bochten maken en kan deze daarom niet zo snel rijden.

Door het rapport krijgen we een beeld hoe de Lelylijn er volgens de onderzoekers uit zou kunnen zien. Het gaat hier wel om een eerste verkenning, want in het rapport worden nog geen concrete keuzes gemaakt.

Optie 1: Via A6/A7/A32
Dit is de bekendste optie voor de Lelylijn. Van Lelystad, via Emmeloord, Heereveen en Drachten richting Groningen. Bij deze optie loopt de lijn via de A6, A7 en A32. Door het spoor met die snelwegen te bundelen wordt het landschap minder aangetast, want dat wordt toch al doorkruist door een weg.

Alleen door de snelwegen te volgen is er minder vrijheid in het ontwerp. De trein moet daardoor scherpere bochten maken en kan dan maximaal 200 kilometer per uur rijden.

In het ontwerp is ook de mogelijkheid opgenomen om rechtstreeks naar Leeuwarden te reizen. De route gaat ook door het Tjeukemeer. Dat noemen de onderzoekers een 'landschappelijke uitdaging'.

Als deze variant gekozen wordt moet mogelijk ook het spoor tussen Lelystad en Amsterdam worden uitgebreid, omdat er te weinig capaciteit is. Op dit traject moeten intercity's en sprinters gaan rijden. De lijn kan eventueel worden doorgetrokken naar Duitsland.

Optie 2: Afsluitdijk
Bij deze optie wordt vanaf Alkmaar nieuw spoor aangelegd dat over de Afsluitdijk gaat en dan aankomt bij het huidige station van Leeuwarden. Omdat op dit stuk veel rechte lijnen zitten, is het mogelijk om op dit traject met een hogesnelheidstrein (HSL) te rijden. Dat betekent dat de treinen 300 kilometer per uur kunnen rijden.

Als er ook op hoge snelheid tussen Leeuwarden en Groningen gereden moet worden, moet daar nieuwe infrastructuur worden aangelegd. Die nieuwe lijn zou dan zoveel mogelijk gelijk lopen aan de huidige lijn tussen Leeuwarden en Groningen.

Deze lijn verstoort het landschap, vooral tussen de Afsluitdijk en Leeuwarden. Ook in Noord-Holland is er sprake van impact op het landschap.

Als de trein een HSL wordt dan kan het niet meer uit om de kleinere steden aan te doen. De reistijd wordt een stuk korter met dit alternatief. Voordeel is ook dat het spoor tussen Lelystad en Amsterdam niet extra belast wordt.

Mogelijk kan de lijn nog worden doorgetrokken naar Assen. De lijn laten doorlopen naar Duitsland is minder vanzelfsprekend, want het is kostbaar om duur HSL-materiaal langzaam te laten rijden over de Duitse spoorlijn.

Optie 3: Assen
Dit alternatief gaat wel via Emmeloord maar buigt meer af richting Assen. Er liggen in de buurt geen snelwegen, dus een bundeling met zo'n weg is niet mogelijk, waardoor het landschap verstoord wordt.

Omdat er nog geen vaste routes liggen, is de ontwerpvrijheid wel groot en kan er dus makkelijker een hogesnelheidslijn worden aangelegd. Omdat die trein zo snel rijdt kan het niet uit als Wolvega, Steenwijk en Appelscha worden aangedaan. Ook is hij in de basis niet geschikt voor stoptreinen en goederenvervoer.

De spoorlijn kruist ook de spoorlijn tussen Leeuwarden en Meppel. Daar zou een verbindingsboog kunnen komen om ook die steden aan te sluiten.

Als dit alternatief gekozen wordt moet mogelijk ook het spoor tussen Lelystad en Amsterdam worden uitgebreid. De bereikbaarheid neemt toe in de grotere steden met stations en maar beperkt op het platteland waar geen stations zijn.

Deze lijn kan eenvoudig verbonden worden met Duitsland. Ook kan er een koppeling komen met de Nedersaksenlijn. Die lijn loopt van Emmen naar Veendam.

Dwars over IJsselmeer afgevallen
Naast de bovenstaande drie opties staan in het rapport ook twee andere opties. Eerder werd bekend dat die plannen inmiddels zijn afgevallen. De opvallendste afvaller is die door het IJsselmeer.

In Noord-Holland wordt bij dit ontwerp nog gebruikgemaakt van het bestaande spoor. Dat traject zou dan mogelijk wel verdubbeld worden. Ter hoogte van Enkhuizen zal het IJsselmeer overgestoken worden per brug of tunnel. De verbinding komt dan weer aan in de Noordoostpolder en buigt dan af richting Heerenveen en Groningen.

Het landschap wordt, op het IJsselmeer na, nauwelijks verstoord. De trein zou op een deel van het traject 200 kilometer per uur kunnen rijden. Wel moet de lijn dus door het IJsselmeer en ook het Tjeukemeer. De onderzoekers noemen dat wederom een 'landschappelijke uitdaging'.

De laatste afgevallen optie was om het bestaande spoor op te waarderen, zodanig dat treinen sneller kunnen rijden.

Volgend voorjaar moet duidelijk worden welke route beter scoort dan de andere routes. Dan is ook meer bekend over de kosten.

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!

Deel artikel