Norm van 45 minuten voor ambulanceritten ruim overschreden

FLEVOLAND • Ma 27 mei 2024 | 6:15 • Maandag 27 mei 2024 | 6:15

Flevolanders liggen relatief lang in de ambulance als ze acuut naar de spoedeisende hulp vervoerd moeten worden. Vrijwel alle inwoners van Nederland moeten binnen 45 minuten met een ambulance de spoedeisende hulp in een ziekenhuis kunnen bereiken. In Flevoland lukt dat niet altijd.

Maar de totaaltijd vanaf de eerste melding tot aan de aankomst in een ziekenhuis is vooral voor Urkers erg lang: ruim 70 minuten, voor Noordoostpolder is dat ruim 65 minuten, Dronten: ruim een uur, Lelystad bijna een uur, Zeewolde zo’n 55 minuten en Almere valt met 40 minuten als enige wel binnen de norm.

Lang in de ambulance, hoe erg is dat?
De norm geldt al zo’n 20 jaar. De discussie om die norm los te laten speelt al sinds 2020. De gezondheidsraad constateerde toen al dat er geen medisch wetenschappelijke onderbouwing voor de 45-minutennorm is. Belangrijkste is dat het ambulancepersoneel snel er ter plekke is en dat daar de behandeling – en dan gaat het vooral om het stabiliseren van de patiënt – snel start. De aanrijtijd in Flevoland is de afgelopen jaren voor prio A1-gevallen toegenomen van ongeveer 8,5 minuut naar bijna 10 minuten. Daarmee wordt aan de streefnorm van 15 minuten voldaan.

Juiste ziekenhuis belangrijker dan snelheid
“Voor de complexe gevallen zoals multitrauma, hartinfarct of beroerte moet de patiënt toch al naar een gespecialiseerd ziekenhuis gebracht worden, om de juiste zorg te krijgen. En dan lig je dus lang in de ambulance", zo zegt David Baden, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen.

Hij reageert op data die Omroep Flevoland heeft opgevraagd bij de GGD. De omroep was benieuwd wat de sluiting van de Spoedeisende Eerste Hulp (SEH) in 2018 van het ziekenhuis in Lelystad voor effecten heeft gehad. Een SEH is gespecialiseerde afdeling van een ziekenhuis die erop gericht is ongeplande en dringende medische en verpleegkundige zorg te verlenen aan patiënten met acute aandoeningen of verwondingen.

Uit de cijfers blijkt duidelijk dat met name patiënten uit Lelystad – vanaf het moment dat de ambulance arriveert - langer onderweg zijn dan voor de sluiting. Van minder dan 10 minuten naar het ziekenhuis vanaf de ophaallocatie, naar zo'n 25 minuten. Ook in Dronten en Urk is een – zij het kleiner effect - zichtbaar.

Drukker in andere ziekenhuizen
In de cijfers is duidelijk te zien dat ziekenhuizen in de regio veel extra patiënten kregen door de sluiting van de SEH van het MC Zuiderzeeziekenhuis. Het Sint Jansdal ziekenhuis in Harderwijk kreeg de meeste patiënten te verwerken en Almere werd ook een toevluchtsoord. Ook Zwolle en Sneek kregen het een stuk drukker, met name met patiënten uit Urk, Noordoostpolder en Dronten.
Overlijden in de ambulance
Of er veel patiënten tijdens de lange ambulanceritten zijn overleden is niet bekend. De GGD laat weten: “Check van onze systemen levert geen gegevens op over overleden patiënten tijdens de rit. Navraag bij de collega’s levert op dat dit vrijwel niet voorkomt, een overleden patiënt wordt thuisgelaten of reanimerend vervoerd naar het ziekenhuis en overlijdt dan daar. Onderweg wordt niet gestopt met reanimeren”.

Klein gedeelte is bloedspoed
De langere ambulanceritten vormen ook volgens Baden niet zo zeer een risico voor de patiënten. "Een heel klein gedeelte van alle ritten is echt bloedspoed, zoals wij dat noemen. Maar ook in die gevallen is het niet erg als je iets langer in de ambulance ligt. In Nederland ben je altijd wel op tijd in het ziekenhuis en komt het wel goed, ook als het iets verder rijden is," aldus Baden.

David Baden

Wel maakt hij zich zorgen over het feit dat alle zorg verder weg is. Patiënten moeten zelf ook verder rijden naar het ziekenhuis. Ook bezoek is lang onderweg. Uit Deens onderzoek blijkt dat dit invloed heeft op de gezondheid van mensen. De toegankelijkheid van zorg wordt slechter als er grotere reisafstanden zijn.

Zorg dichtbij belangrijk
Baden pleit ervoor hier goed over na te denken. Er moet volgens hem gekeken worden waar je mensen en middelen het beste kunnen inzetten. "Je moet je afvragen waar de grootste winst voor de grootste groep burgers te halen is. Want uiteindelijk is dat wat je moet nastreven. Misschien betekent dit dat je niet een hele ingewikkelde operatie kunt doen in een heel groot ziekenhuis, om ervoor te zorgen dat je dichterbij wel de spoedeisend hulp kunt bemannen," zegt Baden.

Nieuw ziekenhuis oplossing voor Urk
Urkers moeten nu het verst reizen voor ziekenhuiszorg. Ook de ambulancerit duurt vanaf Urk lang, zo'n 70 minuten. Wethouder Freek Brouwer zegt er alles aan gedaan te hebben om goede zorg voor Urkers te waarborgen. Zo is er altijd een ambulance op Urk gestationeerd.

Wat hem betreft is de norm van 45 minuten niet heilig. "Zoals de ambulances nu ingericht zijn, zijn het mini-ziekenhuizen, dus ik snap dat er anders tegenaan gekeken wordt," aldus de wethouder. Feit blijft wel dat Urk ver van de ziekenhuizen ligt. Brouwer heeft zijn hoop gevestigd op een nieuw ziekenhuis dat bij Joure aan de snelweg zou moeten komen. "Dat gaat heel veel problemen voorkomen."

Voor de zomer wordt er een besluit genomen over het loslaten of aanpassen van de 45 minuten norm.

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!

Deel artikel