omroep flevoland

Mevrouw Nelom is lang stil als ze in haar stamboom bladert. Op de eerste pagina's staan haar voorouders, die tot slaaf gemaakt waren en werkten op een suikerrietplantage in Suriname. "Terugdenken daaraan, dat is niet prettig. Het was gruwelijk, het gaat mijn verstand te boven en het heeft aan me gevreten."

Veel Nederlanders met Surinaamse of Caribische afkomst hebben voorouders die slachtoffer zijn geworden van slavernij. Voor mensen die willen uitzoeken hoe dat in hun eigen familie zit, organiseert Stichting Multiculturele Organisatie Almere (SMOA) zondag een workshop stamboomonderzoek in Kunstlinie Almere. De familie van de Almeerse Mavis Nelom heeft dus al zo'n stamboom.

"Elke familie heeft een stammoeder, bij ons is dat Magdalena", vertelt mevrouw Nelom, terwijl ze de bovenste tak van de stamboom aanwijst. Magdalena's dochter heet Rosalia, haar zoon Samuël, zijn zoon Julius. En Julius, dat is de grootvader van Mevrouw Nelom. "Ik vind het allemaal een hele berekening, om zo terug te gaan", zegt ze lachend terwijl haar vingers de takken van de stamboom volgen.

De stamboom werd gemaakt door een zus en een nicht van Mevrouw Nelom. Zelf droeg ze er ook aan bij, ze kon namelijk de namen en geboortedata van familieleden herinneren. "Je kan een stamboom niet zomaar maken, je gaat niet zomaar naar het stadhuis. Je moet zelf al een beetje informatie hebben."

Zelf aan de slag
"We laten ze zien welke documenten ze nodig hebben, zoals geboorte- en overlijdensaktes, en waar ze die op kunnen zoeken. Dat kan bijvoorbeeld in het Nationaal Archief in Suriname, en in Delpher, een krantendatabase." Tijdens de workshop gaan mensen meteen zelf met een laptop aan de slag.

Op die plantage was een suikerriet molen, "en bij de afschaffing van de slavernij kregen wij de naam Nelom, en dat is het omgekeerde van molen. Daar komt mijn achternaam vandaan", weet Mevrouw Nelom te vertellen.

Verwerking
Op suikerrietplantages werd enorm zwaar werk verricht. Hoewel het moeilijk is om daaraan terug te denken, vindt Mevrouw Nelom het fijn om alles te weten te komen over haar familie. "Dan kan ik het een plaats geven."

"Het is een stukje nieuwsgierigheid, en een stukje afsluiting van het verleden", vertelt ook Giovanni Watson. Zelf reisde hij naar Suriname om informatie op te zoeken in het archief. "We hebben dingen gevonden waarvan we dachten dat ze verloren waren."

Voor Mevrouw Nelom betekent kennis over haar verleden niet alleen verwerking, maar ook kracht. "Door de sterkte die mijn voorouders bezaten, en de moed om te vechten voor hun vrijheid, dat heb ik overgenomen. Niet bij de pakken neerzitten, maar doorgaan en opstaan. En zo pep ik mensen ook op in het leven."