omroep flevoland

In Lelystad is dinsdagochtend een explosief uit de Tweede Wereldoorlog gevonden in de wijk Wold. Opmerkelijk, want tijdens die oorlog bestond Flevoland nog niet. Hoe komen deze bommen hier terecht en hoe moet daar mee omgegaan worden?

Volgens Cees Steijger, deskundige op het gebied van de Tweede Wereldoorlog, zijn er meerdere mogelijkheden waarom explosieven uit de Tweede Wereldoorlog in Flevoland worden gevonden.

Tijdens de oorlog vonden er boven Duitsland grootschalige bombardementen plaats. Wanneer bommenwerpers door technische problemen niet konden terugkeren naar hun basis, wierpen ze hun bommen vaak af boven het IJsselmeer of de Noordzee. Dat werd ook gedaan omdat landen met bommen aan boord erg onveilig is.

Vissers halen explosieven naar boven
Daarnaast kunnen explosieven zijn versleept door vissers vertelt Steijger. Wanneer vissers met hun netten over de bodem sleepten, haalden ze soms oude explosieven boven. In plaats van de lange bureaucratische procedure voor melding en opruiming te starten, werden deze bommen soms vlakbij havens weer overboord gegooid.

Een andere mogelijkheid is dat explosieven mee naar boven zijn gekomen bij zandwinning in het IJsselmeer. Zonder dat iemand het doorhad kon een bom dan tussen het opgegraven zand liggen.

Lees ook: Dimitri en Charley ontdekten een mortiergranaat tijdens hun werk: 'Is dit echt?'

Wel of niet laten ontploffen?
De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) zorgt voor de veilige identificatie en verwijdering van deze explosieven. Jaarlijks ruimt de EOD meer dan 2.500 explosieven op, vooral uit de Tweede Wereldoorlog, maar ook vuurwerkbommen of explosieven die gebruikt worden voor het kraken van geldautomaten.

Afhankelijk van de locatie en het gevaar wordt bepaald hoe snel een explosief moet worden vernietigd. Zo moet een explosief dat wordt gevonden op een schoolplein sneller worden weggehaald in verband met de veiligheid dan als het bijvoorbeeld wordt gevonden in een bos.

Waar in Flevoland kan je nog meer bommen aantreffen?
Waterschap Zuiderzeeland, provincie Flevoland en de verschillende gemeenten hebben onderzocht waar in Flevoland mogelijk explosieven uit de Tweede Wereldoorlog in de bodem kunnen liggen.

Dit onderzoek heeft geleid tot een kaart waarop drie zones zijn aangegeven: onverdachte gebieden, verdachte gebieden (geel) en aandachtsgebieden (paars).

Het grootste verdachte gebied is te vinden in Zeewolde en Dronten. Tijdens de Tweede Wereldoorlog toen Oostelijk en Zuidelijk Flevoland nog niet bestonden, oefenden de Duitsers met het afschieten van granaten op doelen in het IJsselmeer. Die granaten werden ter hoogte van Horst en Hierden afgeschoten. Na de oorlog gebruikte het Nederlandse leger de oefenlocaties.

Vooral in het water
De aandachtsgebieden zitten vooral in het Flevolandse water. In Noordoostpolder en Urk zijn bijna geen verdachte of aandachtsgebieden.

De Wold in Lelystad, waar dinsdag een explosief werd gevonden, staat niet aangegeven als mogelijk gebied.

Opsporingsonderzoek
Als een inwoner van Flevoland in een gemarkeerd gebied woont en bijvoorbeeld in de tuin een zwembad wil uitgraven of een fundering voor een schuur wil aanleggen, moet er eerst onderzoek worden gedaan. Dat moet door een gecertificeerd bedrijf gedaan worden en is voor eigen rekening.

Met een dergelijk onderzoek wordt duidelijk of er wel of geen ontplofbare oorlogsresten in de grond zitten.