omroep flevoland

De geur van verse tomatenplantjes en munt op het balkon van Abed Al-Attar in Almere staat in schril contrast met de herinneringen die hem kwellen. Sinds het begin van de oorlog tussen Israël en Hamas zat hij vast in de Gazastrook, gescheiden van zijn vrouw en twee jonge dochters. Nu is hij terug, maar de oorlog met vele explosies, de angst en doden, het gebrek aan water, teisteren hem nog dagelijks. "Ik zit hier lichamelijk, maar mijn hersenen zijn in Gaza."

Het is een moment dat op het netvlies van Abed Al-Attar gebrand staat: de aankomst op Schiphol, vandaag een maand geleden. Een menigte verwelkomde hem met gejuich. Maar voor Al-Attar telde op dat moment maar één ding: zijn vrouw en kinderen. "Ik kan geen dag zonder hun."

Het besef dat hij weer thuis is, is nog niet helemaal doorgedrongen tot Al-Attar, zittend op de bank in zijn Almeerse woning. "Ik snap nog niet wat er gebeurt," zegt hij. Hij heeft zijn vrouw gevraagd om hem te slaan of te knijpen, om er zeker van te zijn dat hij niet droomt. "Want ik geloof nog steeds niet dat ik in Nederland ben."

De impact van de oorlog
Het is een illustratie van de diepe impact die de oorlog op hem heeft gehad. De scheiding van zijn gezin, de constante angst om zijn familie in Gaza, de ontberingen die hij zelf heeft doorstaan; het heeft littekens achtergelaten die niet zomaar verdwijnen.

Zijn dochters, twee en zes jaar oud toen hij vertrok, zijn nu drie en zeven. In zijn bijna 500 dagen in Gaza, heeft hij veel ontwikkelingen moeten missen. "Ze zijn snel gegroeid," zegt hij. "Ik wilde niet dat ze me zouden vergeten. Daarom heb ik heel veel contact met hen gehouden, heel veel cadeautjes gestuurd."

Via videobellen probeerde hij in Gaza een band met zijn kinderen te onderhouden. Nu, terug in Almere, kan hij eindelijk weer de vaderrol vervullen die hij zo lang heeft moeten missen. Samen eten, samen drinken, samen spelen, het zijn de simpele dingen die voor Abed nu een diepe betekenis hebben. "Ik breng ze elke ochtend naar school," zegt hij trots. "We halen speciaal fruit, dat snijden we samen. Dat zijn momenten die ik enorm koester."

Oude leven oppakken is moeilijk
De alledaagse dingen, die voor de meeste Nederlanders vanzelfsprekend zijn, hebben voor Al-Attar een nieuwe dimensie gekregen. Het meest sprekende voorbeeld is water. In Gaza was het een dagelijkse strijd om aan drinkwater te komen. "Alle kinderen, alle ouders, vrouwen, mannen, ze rennen de hele dag met emmers om drinkwater te zoeken," vertelt hij. "Soms waren we twee dagen zonder water. Zowel drinkwater als waswater."

"Hier is het heel makkelijk," zegt hij in zijn woonkamer in Almere. "We kunnen zo water drinken. Maar daar niet." Het contrast met de schaarste in Gaza is enorm. Hij drinkt nog altijd slechts minimaal water, omdat hij er niet langer aan gewend is om liters vocht te nuttigen. Ook herinnert het hem voortdurend aan de realiteit waar zijn familie in Gaza nog steeds in leeft.

Vasten tijdens de ramadan
De ramadan, de islamitische vastenmaand, is afgelopen weekend begonnen. Voor Al-Attar is de ervaring dit jaar anders dan voorgaande jaren. Het kost hem geen enkele moeite om te vasten door de ontberingen die hij in Gaza heeft gehad, waar hij noodgedwongen het vasten maandenlang in extreme vorm heeft ervaren. "We vastten de hele dag, en als we 's avonds wilden eten, vonden we niks. Alleen wat groenten, een salade. Geen vlees, geen fruit, geen sap."

Abed is een maand terug in Almere, maar genieten van een maaltijd kan hij nog niet. Rond het middaguur is hij bezig met de maaltijd voor die avond. "Ik heb zelf kippen gekocht voor straks," zegt hij. "Maar daar zijn geen kippen. Daar is geen vlees."

Veel kilo's kwijt
De ontberingen in Gaza hebben ook fysiek hun tol geëist. Al-Attar is veel afgevallen. "Ik was 87 kilo," vertelt hij. "Toen ik hier kwam, was ik 70, 71 kilo. Nu ben ik weer wat aangekomen, 74 kilo." Ook wil hij niet terug naar zijn oude gewicht. “Ik vind mezelf mooi zo.” Abed probeert dagelijks vooral rust te pakken, omdat hij veel heeft om te verwerken.

De administratieve rompslomp na zijn afwezigheid is overweldigend. "Ik heb veel stress gekregen," zegt hij. "Ik heb echt iemand nodig die me helpt met al die papieren." Zijn advocaat probeert hem daarbij te helpen en brengt Al Attar in contact met personen die hem kunnen helpen.

Al-Attar is zich bewust van de psychische impact van zijn ervaringen. Er is een afspraak gemaakt met een psycholoog, maar hij zegt dat hij daar pas over vier maanden terecht kan. "Eerst gaat de huisarts met me praten."

Een blik op de toekomst
De littekens van de oorlog verdwijnen niet zomaar. De beelden van bombardementen, de verwoeste huizen, de gesneuvelde mensen blijven hem achtervolgen. "Ik heb heel veel bombardementen gezien," zegt hij. "Stukjes van mensen, botten. Het is niet makkelijk."

Vanuit zijn raam in Almere kijkt Al-Attar uit op een rustig, groen pleintje. Kinderen spelen onbezorgd op de speeltoestellen. Het is een wereld van verschil met de beelden die in zijn hoofd gegrift staan. "Hier wonen we in een mooie stad, een mooie plek," zegt hij. "Onze kinderen kunnen veilig spelen. Maar daar is het helemaal anders."