Honderden arbeidsmigranten onder de radar, gemeenten weten niet waar ze zijn
Gemeenten in Flevoland en in de rest van het land hebben geen flauw idee hoeveel arbeidsmigranten er precies in hun gemeente verblijven. Een groot deel – zo'n 40 procent – schrijft zich niet in. En de registratie van arbeidsmigranten die zich wel inschrijven, is ook niet op orde.
Zowel de Adviesraad Migratie als de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) bevestigt dit. In Flevoland gaat het om honderden arbeidsmigranten van wie de exacte verblijfslocatie niet bekend is.
De VNG maakt zich dan ook zorgen. Vooral omdat de registratie in een nieuwe wet nog steeds niet goed geregeld is. Controle op huisvesting en uitbuiting wordt een stuk moeilijker als een gemeente niet weet waar de arbeidsmigranten verblijven en met hoeveel ze zijn. Noordoostpolder
In Noordoostpolder is onderzoek gedaan naar het aantal arbeidsmigranten. Onderzoeksbureau BMC geeft in zijn evaluatierapport verschillende inschattingen.
"Tussen de 3000 en 5200 personen die wonen in gemeente Noordoostpolder en kunnen worden aangeduid als arbeidsmigrant. Het blijft bij schattingen, omdat we niet scherp hebben, en kunnen krijgen, hoeveel arbeidsmigranten er in Noordoostpolder verblijven", zo schrijft BMC.
De gemeente Noordoostpolder heeft ruim 1600 vergunde plekken. Raadslid Sjoerd de Boer van de ChristenUnie/SGP in die gemeente noemt een goede registratie van belang:
"We krijgen bij de gemeente zelfs signalen dat arbeidsmigranten die ziek worden of zwanger raken ook direct hun recht op verblijf kwijt zijn. En als je dan niet bent ingeschreven, kun je ook geen gebruik maken van voorzieningen. Er is dan geen sociaal vangnet. Dat wil je natuurlijk niet. Arbeidsmigranten zijn geen tweederangsburgers."
- Komt een arbeidsmigrant uit Europa korter dan vier maanden werken, dan is het de bedoeling dat hij/zij zich inschrijft bij het Registratie van Niet-ingezetenen (RNI). De migrant maakt zich dus niet kenbaar bij de gemeente.
- Komt een arbeidsmigrant langer dan vier maanden werken, dan moet hij zich bij de gemeente laten inschrijven in de Basis Registratie Personen. Dit wordt niet door iedereen gedaan.
De kortblijvende migrant krijgt een BSN-nummer. Dat is nodig om betaald te kunnen worden en om een bankrekening te kunnen openen. Het inschrijven op een woon- of verblijfsadres is niet verplicht. En dat gebeurt ook vaak niet.
De overheid en gemeenten weten vaak dus niet waar de arbeidsmigrant verblijft. Ook schrijven de arbeidsmigranten zich vaak niet bij het RNI uit, als ze weer terug naar het thuisland of naar elders gaan. Dit leidt ertoe dat er een enorm vervuilde database is. Wanneer de langblijvende arbeidsmigrant zich inschrijft bij de gemeente, is hij of zij verplicht een adres op te geven. Dit zal in de regel juist zijn. Bij verhuizing naar een andere locatie of een terugkeer naar het eigen land is het de bedoeling dat hij zich uitschrijft. Dat gebeurt vaak niet.
'Rol uitzendbureaus belangrijk'
Ruim drie jaar geleden kwam het rapport uit van de commissie Roemer dat de positie van de arbeidsmigranten moest worden verbeterd. In het rapport stonden vijftig aanbevelingen.
Een belangrijke daarvan was dat de registratie bij zowel het RNI als bij de gemeenten beter moest. De verantwoordelijkheid daarvoor -een zorgplicht- moest bij de uitzendbureaus en de werkgevers komen te liggen. Dat concludeerde ook een aanjaagteam dat aan de slag is gegaan met de aanbevelingen van Roemer.
"Dit is belangrijk, omdat uitzendbureaus juist veel contact hebben met de arbeidsmigranten." Dat de registratie nog niet geregeld is, is een gemiste kans, zegt Martijn Balster voorzitter van de Bestuurlijke klankbordgroep arbeidsmigranten van de VNG.
"Een werkgever wil weten waar wie werkt en woont. Dan kan je ook controleren in wat voor leefomstandigheden de arbeider leeft. Die zorgplicht ontbreekt op dit moment nog in de wet en dat maakt heel veel gemeenten zich buitengewoon zorgen maken of de wet voldoende doet om de positie van arbeidsmigranten te verbeteren."
Erik Pentenga is FNV-bestuurder Naleving en Flex. Hij pleit er ook voor dat de werkgevers in de agrarische sector en de uitzendbureaus verplicht worden om de arbeidsmigranten met hun Nederlandse verblijfplaats in te schrijven.
"Zodat er door de overheid gecontroleerd kan worden en er ook een aanspreekpunt is. Veel arbeidsmigranten worden uitgebuit. Ze moeten vanaf de eerste dag in Nederland twintig procent of meer van hun minimumloon inleveren voor de huisvesting; dat wil zeggen het gebruik van een bed en verder met anderen gedeelde voorzieningen. En die huisvesting is vaak niet op orde. Veel te veel mensen opgepropt in een woning. Ze hebben geen huurbescherming. Er is gewoon niets wettelijk gereguleerd en er bestaat geen puntenstelsel voor de ruimte waar in ze verblijven. Ze betalen meestal veel te veel voor wat ze krijgen." De overkoepelende organisatie van uitzendbureaus, de NBBU is er geen voorstander van om de registratieplicht van arbeidsmigranten bij uitzendbureaus te leggen. “De administratieve lastendruk voor NBBU-leden wordt hiermee nóg hoger dan hij al is. Op dit moment wordt onderzoek gedaan naar of en zo ja welke rol werkgevers zouden kunnen spelen bij de registratie. Afhankelijk van de conclusies wordt bezien of het een plaats krijgt in de Wtta. Daarnaast is het goed om te realiseren dat het grootste deel van de arbeidsmigranten helemaal niet via uitzendbureaus aan het werk gaat”, zo laat een woordvoerder weten.
'Pas grotere locaties als registratie is verbeterd'
De gemeenteraad van Noordoostpolder vergadert maandagavond over de huisvesting van arbeidsmigranten. Het gemeentebestuur wil inzetten op grootschalige opvang van arbeidsmigranten.
Dit betekent dat er ruimte komt voor nog eens drie locaties, met elk driehonderd bedden. Kleine locaties wil de gemeente zo veel mogelijk beperken.
Tijdens de raadsvergadering worden maandag diverse amendementen en moties ingediend. Een daarvan is van de CU/SGP. Die fractie wil de geplande grote locaties pas toestaan, als de registratie van arbeidsmigranten op orde is.
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!
recent nieuws
-
Tweede Kamer wil dat fors duurdere aanleg Lelylijn doorgaat
FLEVOLAND • Wo 9 oktober • Woensdag 09 oktoberDe aanleg van de Lelylijn moet doorgaan, vindt een groot deel van de Tweede Kamer. Onder meer GroenLinks-PvdA, NSC, BBB en CDA vroegen dinsdagavond aandacht voor de spoorlijn tussen de Randstad en Noo...
-
Carlos en Linda wíllen wel een tiny house kopen, maar de grond is te duur
LELYSTAD • Wo 9 oktober • Woensdag 09 oktoberCarlos van Hemme ziet het al helemaal zitten: Eén tiny house voor hemzelf, nog één voor zijn kinderen en een derde voor de ouders van zijn vriendin Linda. En dat alles op de plek waar hij graag wil wo...
-
Raadsenquête over debacle Floriade start in november
ALMERE • Wo 9 oktober • Woensdag 09 oktoberDe raadsenquête over de Floriade begint op maandag 4 november. In een periode van drie weken tijd ondervragen vijf Almeerse gemeenteraadsleden de betrokkenen van de land- en tuinbouwtentoonstelling. D...