omroep flevoland

Agrariërs langs de Meerkoetenweg in Lelystad zijn boos op het Waterschap Zuiderzeeland. Ze vinden dat het waterschap de vervuiling van oppervlaktewater in de Meerkoetentocht met PFOS zwaar overdrijft. Dat zeggen enkele agrariërs tegen Omroep Flevoland, maar zij willen niet bij naam worden genoemd.

Afgelopen vrijdag meldde het waterschap dat er bij een meting in de Meerkoetentocht bij Lelystad Airport 538 keer meer van het schadelijke PFOS in een liter oppervlaktewater was aangetroffen dan is toegestaan. PFOS is een chemische stof, die valt onder de verzamelnaam PFAS. Het zit onder meer in blusschuim en op regenkleding en breekt in de natuur niet af.

Geïnformeerd
Boeren aan de Meerkoetenweg zijn vrijdagochtend door het waterschap over de uitkomsten geïnformeerd. Ze hebben van de GGD het advies gekregen om geen water uit de tocht te gebruiken voor het beregenen van hun gewassen, omdat er schade voor de volksgezondheid kan zijn.

Emeritus-hoogleraar Jacob de Boer nuanceerde zaterdag het risico. Hij zei tegen Omroep Flevoland dat er absoluut geen reden voor paniek is. Hij vindt de norm voor PFOS in natuurwater te streng: er mag in drinkwater per liter zelfs meer PFOS zitten dan in natuurwater, zoals dat in de Meerkoetentocht, en dat vindt hij vreemd.

Groentetuintje
Agrariërs zeggen nu hetzelfde: "Het waterschap gaat uit van een overschrijding van 538 keer van de norm, maar dat is die voor vissen en natuur. Voor het water waarmee wij gewassen op onze akkers besproeien is er geen norm. Het dichtste bij komt die voor het privégebruik van een groentetuintje en bedraagt 3,5 nanogram per liter."

De boeren vinden dat het waterschap en de GGD het risico overdrijven. Media hebben de overschrijding te sensationeel opgepakt. "Dat klinkt als sensatie," aldus een agrariër.

Doodlopend
Zo'n vijftien boeren zijn voor het besproeien van gewassen afhankelijk van de Meerkoetentocht. Die krijgt water aangevoerd vanuit de Larservaart, of boeren pompen er via de vaart extra water naar binnen.

"Het nadeel is dat de tocht doodloopt. Daardoor staat het water stil en krijg je eerder kans op vervuiling," zegt een van hen. "De Meerkoetentocht heeft al jaren een slechte reputatie," zegt een ander.

De boeren zien het liefste dat de Meerkoetentocht wordt aangesloten op de Lage Knartocht langs de Knardijk. Zo ontstaat er doorstroming.

Brandweerkazerne
Ondertussen is onduidelijk wat precies de oorzaak is van de verhoogde concentraties PFOS. Het Waterschap Zuiderzeeland zei vrijdag dat PFOS in blusschuim zit, maar dat daarmee niet is gezegd dat activiteiten van de brandweer van Lelystad Airport de bron zijn. Het kan ook om activiteiten uit het verleden gaan.

Agrariërs wijzen er op dat aan de Talingweg naast de luchthaven en de Meerkoetentocht jarenlang een brandweerkazerne heeft gestaan. Daar is ook geoefend met blusschuim, zo bevestigt het bedrijf ANSUL Brandbeveiliging uit Lelystad. Een voorganger van het bedrijf heeft daar geoefend, maar dat was tot 1992. Het gebouw is nu bij een ander bedrijf in gebruik.

Nader onderzoek, door onder meer het waterschap, moet uitwijzen of het blusschuim met PFOS rond de oude kazerne in de grond is gedrongen en zo een weg heeft gevonden naar de Meerkoetentocht.

Schuim zonder PFAS
Lelystad Airport zegt dat de oude brandweerkazerne niet van de luchthaven zelf is geweest. Op het luchthaventerrein heeft wel jaren een romp van een Fokker 100 gestaan, waarmee de brandweer oefende met uitsluitend water.

Dat is nog steeds zo, aldus de luchthaven: "Op het luchthaventerrein oefent de brandweer niet met blusschuim, maar alleen met bluswater. Blusschuim wordt indien nodig alleen ingezet bij incidenten, waarbij Lelystad Airport sinds 2019 nieuwe blusvoertuigen inzet met daarin blusschuim zonder PFAS."

De luchthaven stelt dat het aan het waterschap is om de bron van de vervuiling te achterhalen. Zij wacht de uitkomsten van een vervolgonderzoek af.