omroep flevoland

De gemeente Zeewolde, de provincie, het waterschap en ontwikkelingsmaatschappij Horizon hebben alles uit de kast getrokken om het datacenter van Meta naar Zeewolde te krijgen. Dat blijkt uit documenten uit diverse Wob-verzoeken en uit een feitenrelaas van de provincie.

Toen de belangstelling van Meta voor de vestiging van een datacenter in Zeewolde serieus bleek, werden diverse ambtelijke en bestuurlijke overleggen in het leven geroepen om de komst mogelijk te maken. De provincie wilde het project zelfs als 'nationaal belang' bestempelen, om zo de verkoop van benodigde grond door het Rijksvastgoedbedrijf voor elkaar te krijgen.

Wat Meta wilde, kreeg Meta. Het moederbedrijf van Facebook wilde een eigen toegang via de provinciale weg. Volgens bestaande regelgeving mag dat niet, maar voor Meta werd een uitzondering gemaakt.

Daarnaast regelde toenmalig minister van Economische Zaken Eric Wiebes een eigen aansluiting op het elektriciteitsnet voor Meta. Dat was noodzakelijk, omdat een datacenter enorm veel energie gebruikt. Toen Meta vroeg of er ook een goede busverbinding met Almere kon komen, werd dat geregeld. Het bedrijf was wel bereid om overal voor te betalen. Dat ging om miljoenen euro's.

'Fresa'
Alle kosten die de gemeente Zeewolde voor het datacenter maakt, worden betaald door Meta. Dat staat in de overeenkomst tussen Meta, de gemeente en de provincie. Hoewel daar ook wordt vermeld dat de provinciale kosten worden vergoed, ontkent de provincie dit. Hoeveel geld er inmiddels door Meta is overgeboekt op de rekening van Zeewolde wil de gemeente niet vertellen.

De provincie heeft niet bijgehouden hoeveel ambtelijke inzet er in het project is gaan zitten. Wel is er een ervaren onderhandelaar ingehuurd. Die kostte bijna 20.000 euro. Waterschap Zuiderzeeland heeft op verzoek van Omroep Flevoland haar inbreng becijferd. Het waterschap komt op een bedrag van ongeveer 70.000 euro.

Bijzonder is de rol van ingenieursbureau Arcadis. In augustus 2019 sprak Meta de wens uit om kennis te maken met de provincie om een datacenter in Flevoland te realiseren. Nog diezelfde maand zat Facebook rond de tafel met gedeputeerde Jan Nico Appelman om het project 'Fresa' toe te lichten. Maar dat leidde in eerste instantie tot niets.

'Tulip'
Meta begon ondertussen wel een oogje op Zeewolde te krijgen en nam in oktober 2019 rechtstreeks contact op met die gemeente. Het project heette toen 'Tulip'. De eerste contacten werden namens Meta op een voetbalveld in Zeewolde gelegd door een commercieel directeur van Arcadis. Daarna kwam het project in een stroomversnelling.

De voortvarendheid waarmee de bestuurders en ambtenaren ermee aan de slag gingen is ongekend. In december 2019 hadden vertegenwoordigers van Tulip een ontmoeting met de gedeputeerde en vijf dagen later gaf de gemeenteraad van Zeewolde unaniem aan de ontwikkeling verder te willen gaan onderzoeken.

Eerst besloot de stuurgroep maandelijks bij elkaar te komen, maar al snel zaten ze twee keer per week om de tafel. Naast de twee politici zaten ook de directeur van Horizon in de stuurgroep, ambtelijke projectleiders van de gemeente Zeewolde en de provincie Flevoland, een medewerker van Arcadis en een communicatiemedewerker. Daarnaast zette de provincie een 'ambtelijke kopgroep' en een 'intern kernteam' op die zich met Meta bezighielden.

Het Waterschap Zuiderzeeland en de Omgevingsdienst organiseerden een afstemmingsoverleg. Weer een aparte overleggroep werd in het leven geroepen om zich te buigen over het implementeren van de restwarmte van het datacenter en de bouw van een warmtenet dat daar gebruik van zou maken.

Overeenkomst
Al die arbeid leidde tot veel rapporten, onderzoeken, een milieueffectrapportage en uiteindelijk tot een nieuw bestemmingsplan voor het gebied. En er werd een zogenoemde anterieure overeenkomst met Meta gesloten. Daarin waren afspraken gemaakt over onder meer het gebruik restwarmte, de toepassing van zonnepanelen, de natuurinclusieve inrichting van het terrein en omliggende gebieden, de economische spin-off via hun community-programma’s en afspraken over de infrastructuur en wie dat allemaal zou betalen.

Ondanks al die inzet heeft Meta uiteindelijk toch de stekker uit het project getrokken. Er was te veel weerstand. Van de bevolking bijvoorbeeld. Een groep tegenstanders orkestreerde veel tegenmacht en wist herhaaldelijk landelijk de publiciteit te halen.

De nekslag werd gegeven door het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Om het datacenter te bouwen, moest Meta nog grond van het RVB kopen. Het RVB stelde daarop voorwaarden op het gebied van zonne-energie en het benutten van restwarmte, maar daar kon Meta niet aan voldoen.