Dwangsom tegen reljeugd werkt: "Het strafrecht is vaak niet effectief"
Je hoort het steeds vaker: Mensen die een 'last onder dwangsom' krijgen opgelegd door een burgemeester. Reljeugd op Urk kreeg bijvoorbeeld dwangsommen aan de broek, maar ook in Lelystad en Almere wordt het gebruikt om mensen in het gareel te houden.
Je doet iets wat niet mag en krijgt daarbij een waarschuwing: als je het nog een keer doet, moet je een dwangsom betalen en die kan oplopen tot duizenden euro’s. Een rechter vooraf is niet nodig. Het lijkt effectief te zijn, maar zijn er ook gevaren?
Rellen op de rotonde
Op Urk leek het de afgelopen jaren wel een sport te worden: rellen op een rotonde in het dorp. Boetes van de politie leken geen indruk te maken. Vervolgen door justitie gebeurde niet of nauwelijks. Het rechtssysteem kon de drukte niet aan. Het dorp zat met een probleem. Om de rellen te stoppen heeft burgemeester Cees van den Bos van Urk de laatste jaren tientallen keer een last onder dwangsom opgelegd aan mensen.
"Als je je misdragen had, kreeg je een brief. Daarin stond de waarschuwing dat als je het nog een keer zou doen, je 2.500 euro moest betalen aan de gemeente. Ook ouders kregen die brief. De rellende jeugd was daarmee dus niet meer anoniem. Ouders wisten soms niet dat hun kind ook meedeed", zegt de burgemeester.
De waarschuwing lijkt effectief. Bijna iedereen is gestopt en niet nog een keer gepakt. Er zijn drie jongeren die wel nog een keer de fout in zijn gegaan en daadwerkelijk moesten betalen. Belangrijk om te weten: Als je zo'n last onder dwangsom krijgt en je bent het er niet mee eens, dan moet je meteen bezwaar aantekenen. Hoogleraar Jan Brouwer van de Universiteit van Groningen was eerst geen fan van de last onder dwangsom. Maar hij is inmiddels een stuk positiever over het middel. Hij snapt burgemeesters die het gebruiken goed: "Het strafrecht is vaak niet effectief. Mensen komen er met een taakstrafje of een boete vanaf. 2.500 euro betalen maakt wel indruk", denkt de hoogleraar.
Minder bewijs nodig
Een gevaar bij het opleggen van de last onder dwangsom, is dat er minder bewijs nodig is om iemand de sanctie op te leggen. Zo is de verklaring van een boa - een buitengewoon opsporingsambtenaar - voldoende, terwijl normaal gesproken een verklaring van de politie nodig is.
"Op Urk werk ik altijd met getuigenissen van de politie", vertelt burgemeester Van den Bos. Hij denkt dat er voldoende zekerheden ingebouwd zijn om willekeur bij het opleggen van de dwangsom te voorkomen.
"Er zijn genoeg mogelijkheden voor mensen om hun visie te geven. Ze kunnen ze achteraf naar een commissie of desnoods naar de bestuursrechter gaan, om te kijken of de gemeente een fout heeft gemaakt", legt de burgemeester uit. Glijdende schaal
Het gevaar is volgens hoogleraar Brouwer dat burgemeesters steeds vaker de last onder dwangsom inzetten, om het normale strafproces te omzeilen. Normaal gesproken ben je pas schuldig als iets wettig en overtuigend bewezen is. De rechter bepaalt dit direct en dus niet achteraf, zoals bij een opgelegde dwangsom.
"Er wordt geëxperimenteerd door burgemeesters wat je allemaal met de last onder dwangsom voor elkaar kunt krijgen. In Haarlem heeft de burgemeester het gebruikt om demonstreren in een supermarkt te voorkomen. De rechter buigt zich er nog over of dit wel mocht."
De burgemeester van Urk zegt het middel niet in te zetten bij demonstraties, omdat hij het recht om te demonstreren te belangrijk vindt.
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!
gerelateerde artikelen
-
Terugblik: vertrekkend burgemeester Urk kreeg veel voor de kiezen
URK • Vr 1 december • Vrijdag 01 decemberDe 43-jarige Cees van den Bos heeft in zijn drie jaar als burgemeester van Urk enorm veel voor zijn kiezen gekregen. Het afbranden van een GGD-testlocatie, geweld bij de Sionkerk en het aanpakken van...
-
Urker moet zijn vinger missen na ontploffing illegaal vuurwerk
URK • Di 21 november • Dinsdag 21 novemberEen 20-jarige Urker is zaterdagavond ernstig gewond geraakt aan zijn hand door de ontploffing van een stuk illegaal vuurwerk. Dat bevestigt de politie na berichtgeving van Het Urkerland. De lokale kra...
-
Sporttraining moet ervoor zorgen dat Urker jongeren goede keuzes blijven maken
URK • Di 7 november • Dinsdag 07 novemberVijftien jongeren op Urk doen het dit seizoen mee aan de DURF-Academie. Zij worden bij diverse sportverenigingen opgeleid tot trainer, coach of scheidsrechter. De deelnemers zijn tieners en begin-twin...
recent nieuws
-
Waarom de welbekende gele traumahelikopters al 12,5 jaar op het vliegveld in Lelystad te vinden zijn
LELYSTAD • Zo 8 december • Zondag 08 decemberDag en nacht vliegen ze rond boven ons hoofd. De kenmerkende gele traumahelikopters van de ANWB. Ze vliegen naar heftige ongelukken of naar stressvolle medische noodsituaties. Weer of géén weer: de pi...
-
Adopteer een kerstboom: 'Twee keer zo duur als een reguliere boom, maar het gevoel is zes keer beter'
ALMERE • Zo 8 december • Zondag 08 decemberKerstbomen zijn er in alle soorten en maten, en ze zijn op heel veel plaatsen in de provincie te koop. Maar bij de StadsBomerij in Almere doen ze het een beetje anders: daar kun je een boom adopteren....
-
Lange rijen bij tankstation om voor 1,11 euro per liter te tanken
LELYSTAD • Zo 8 december • Zondag 08 decemberEen lange rij auto's bij een tankstation in Lelystad zondagochtend. Daar kon bij TinQ ruim een uur lang getankt worden voor 1,11 euro per liter, om te vieren dat Formule 1-coureur Max Verstappen offic...