omroep flevoland

Woelende wormen uit de Noordoostpolder op Mars of op de maan? Het is misschien moeilijk voor te stellen, maar bij de Wageningen Universiteit doen ze er onderzoek naar. De medewerkers kijken hoe in Flevoland gekweekte wormen een rol kunnen gaan spelen bij het verbouwen van voedsel in de ruimte.

De wormen komen van het bedrijf De Polderworm in Rutten. Dat kweekt de wormen normaal voor het vangen van vissen of gebruik in composthopen. In de ruimte gaan ze een belangrijke rol vervullen in het ecosysteem, legt Wieger Wamelink van de universiteit uit.

Belangrijk voor voedsel
Om het te begrijpen moeten we terug naar de basis. Voedsel verbouwen op Mars of op de maan gaat vanzelfsprekend niet zomaar. "Er is geen lucht, eigenlijk geen vloeibaar water en alleen maar ijs", vertelt Wamelink. Ook is de straling schadelijk, er is geen luchtdruk en het is er ook heel koud.

Daarom moet je planten verbouwen in een gecontroleerde binnenomgeving. Ze krijgen dan geen licht van de zon, maar van lampen.

Ook al is die grond verontreinigd, toch lukt het om daar plantjes mee te laten groeien. "We zijn er alleen achter gekomen dat dat niet genoeg is. Je moet meer doen dan een zaadje in de grond." Zo zitten er relatief weinig voedingstoffen in de grond. Daar komen de wormen uit de Noordoostpolder om de hoek kijken. Zij moeten zorgen dat er meer mest inkomt.

Poep als mest
Als voorbeeld noemt Wamelink een tomaat. "Daar eten wij de tomaatjes van, maar het blad en de stengel eten we niet." Dat moet terug in de bodem als mest, maar dat is niet zomaar geregeld.

"De wormen eten het blad op en zij poepen het uit voor planten." De regenwormen zorgen er dus voor dat de grond vruchtbaar is.

Daarnaast heeft de worm ook nog als voordeel boven andere dieren dat hij gangetjes graaft. "De bodem is heel erg hydrofoob", legt de onderzoeker uit. Dat zorgt ervoor dat er water op blijft staan en er niet in loopt." Doordat de wormen gangetjes graven, kan het water in de bodem stromen. Ook zorgen die wormen dat er zuurstof in de bodem is. En dat hebben de wortels nodig.

Worm ook belangrijk bij ontginning
De worm is overigens ook belangrijk geweest bij het 'klaarmaken' van de grond in Flevoland, legt Wamelink uit. De wormen werden toen gebruikt om ook lucht en water in de kleigrond te krijgen via hun gegraven gangetjes. De wormen zijn toen vanuit de lucht uitgestrooid over het land.

De wormen die in de ruimte gebruikt worden zijn overigens niet de wormen die in de grond zitten in Flevoland. Ze worden gekweekt. "Het is een worm die mensen kunnen kopen voor in hun composthoop, hij houdt van warmte."

Na 2030 op Mars
Wamelink is ervan overtuigd dat er uiteindelijk wormen uit de Noordoostpolder met astronauten de ruimte in gaan: "Vijf jaar misschien, dan gaan we aan de slag op de maan."

Voor Mars gaat het langer duren. Daar verwacht hij dat er na 2030 geteeld kan worden en dan gaan volgens hem de wormpjes uit de polder mee.