omroep flevoland

Wat is er de afgelopen maanden gebeurd, waardoor de MC IJsselmeerziekenhuizen zijn omgevallen? Daarnaar doen de curatoren Alice van der Schee en Frank Nowee de komende tijd onderzoek.
Minister Bruins (Medische Zorg en Sport) heeft zelf ook een onafhankelijk extern onderzoek aangekondigd naar de gang van zaken rond de ziekenhuizen in Flevoland en Amsterdam. Hij wil hieruit vooral lessen trekken voor de toekomst. Eind november informeert de minister de Tweede Kamer over de opzet van het onderzoek.

Op 15 november en 30 oktober heeft de minister feitenoverzichten naar de Tweede Kamer gestuurd in zijn antwoorden op vragen. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) publiceerde op 10 september een rapport, waarin het verscherpt toezicht op de MC IJsselmeerziekenhuizen wordt toegelicht. Hieronder een overzicht gebaseerd op de drie documenten:

- 9 juli: het Financieele Dagblad bericht over grote financiële problemen bij de ziekenhuizen van de MC Groep. Over 2016 hebben MC IJsselmeerziekenhuizen 3,6 miljoen euro verlies geleden, maar bestuurder Willem de Boer ontkent dat de ziekenhuizen in gevaar zijn.
- 10 juli: de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) neemt contact op met Zilveren Kruis en de bestuurder van MC Slotervaart. Die verzekert de NZa ervan dat er geen sprake is van financiële problemen die voortzetting van de zorg in gevaar kunnen brengen.
- 11 juli: NZa belt met Zilveren Kruis: volgens de verzekeraar is de situatie van beide ziekenhuizen zorgelijk, maar een faillissement is niet aan de orde.
Minister Bruins wordt per mail geïnformeerd, nadat het ministerie het Waarborgfonds voor de Zorg (WFZ) om een oordeel over de MC IJsselmeerziekenhuizen heeft gevraagd. De WFZ stelt dat de situatie van de Flevolandse ziekenhuizen zorgelijk, maar niet kritiek is.

- 16 juli: De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) spreekt met voorzitter Leemhuis-Stout van de raad van commissarissen van MC IJsselmeerziekenhuizen. Leemhuis uit haar zorgen over het functioneren voorzitter Marja Sleeuwenhoek van de raad van bestuur. Leemhuis zegt dat er bij de ziekenhuizen geen kritieke situatie is, want de raad van bestuur heeft maatregelen genomen om de financiële positie te verbeteren.
- 18 juli: IGJ geeft directie MC Slotervaart opdracht om een continuïteitsplan op te stellen.
- 26 juli: IGJ praat met voorzitter raad van commissarissen en één van de aandeelhouders over een herstelplan. De aandeelhouders (Loek Winter en Willem de Boer) zijn initiatiefnemers van het plan, maar buiten de raad van bestuur en raad van commissarissen om. Dat leidt binnen deze organen tot grote onvrede en bestuurders dreigen op te stappen.

Loek Winter

- 31 juli: IGJ informeert de MC IJsselmeerziekenhuizen dat zij die onder verscherpt toezicht wil stellen. Aanleiding zijn zorgen over de manier van leiding geven door raad van bestuur, grote wisselingen binnen de raad van bestuur en raad van commissarissen en signalen vanuit de raad van commissarissen over de zeer zwakke financiële situatie. De IGJ vraagt de raad van bestuur om ook voor de Flevolandse ziekenhuizen een continuïteitsplan op te stellen, dat eind augustus af moet zijn.
- 1 augustus: raad van commissarissen MC IJsselmeerziekenhuizen treedt af uit onvrede met de manier waarop Loek Winter en Willem de Boer buiten hen om het herstelplan hebben gemaakt. Ook Marja Sleeuwenhoek stapt op als voorzitter van de raad van bestuur. Zij wordt opgevolgd door Sjoerd de Blok.
- 3 augustus: IGJ laat De Blok, de voorzitter van de raad van commissarissen en de voorzitter medische staf weten dat zij de MC IJsselmeerziekenhuizen onder verscherpt toezicht wil stellen. Aanleiding is de melding van De Blok dat de positie van de ziekenhuizen zeer ernstig is. De inspectie heeft dit nooit eerder in die bewoordingen gehoord en zet vraagtekens bij het herstelplan.
De IGJ ziet een risico voor goed bestuur en daarmee voor de kwaliteit en veiligheid van de zorg. De directie begrijpt de zorgen, maar vindt het niet helder waarom ingrijpen noodzakelijk is.
- 7 augustus: IGJ informeert minister Bruins dat MC IJsselmeerziekenhuizen per 6 augustus voor een half jaar onder verscherpt toezicht zijn geplaatst.
- 24 augustus: Het Waarborgfonds voor de Zorg (WFZ) geeft het ministerie nieuwe informatie over de financiële situatie bij MC IJsselmeerziekenhuizen na een gesprek met voormalig bestuurder.
- 30 augustus: het ministerie stelt een interne nota op over de stand van zaken van de ziekenhuizen. Op basis van een gesprek met de bestuurder van MC IJsselmeerziekenhuizen met het WFZ wordt rekening gehouden met drie scenario's: het ziekenhuis zorgt voor meer omzet door hogere tarieven van de verzekeraar; het ziekenhuis wordt overgenomen; het ziekenhuis gaat (gecontroleerd) failliet.
WFZ meldt dat huisbankier ING bereid is terugbetaling van een lening van 6 miljoen euro uit te stellen tot november, terwijl de zorgverzekeraars hun openstaande vorderingen ter hoogte van enkele miljoenen nog niet zullen opeisen. De Blok zegt met de verzekeraars in gesprek te zijn over een toekomstplan.
- 27/28 augustus: IGJ krijgt continuïteitsplannen van MC Slotervaart en MC IJsselmeerziekenhuizen. De directie van de Flevolandse ziekenhuizen noemt hierin opnieuw drie scenario's: wijziging/afbouw van de zorg; een geregisseerde sluiting; acute sluiting bij niet nakomen financiële verplichtingen. In het continuïteitsplan wordt er inmiddels van uitgegaan dat acute sluiting steeds dichter bij komt.
- 31 augustus: minister Bruins ontvangt interne nota van ministerie over stand van zaken, gebaseerd op informatie van de WFZ.

- 26 september: IGJ informeert minister Bruins over zorgen rond bestuurbaarheid van de twee MC-ziekenhuizen, nadat Willem de Boer heeft aangekondigd op te stappen als lid van de raad van bestuur. IGJ maakt zich nog steeds zorgen over financiële situatie.

Willem de Boer

- 28 september: WFZ informeert het ministerie na gesprekken met directie MC IJsselmeerziekenhuizen. De directie is nog steeds in gesprek met Zilveren Kruis over oplossing financiële problemen. ING zou bereid zijn de lening pas op 1 januari 2019 op te eisen. Met de Belastingdienst zijn afspraken in de maak over een betalingsregeling.
WFZ noemt situatie zorgelijk, maar er lijkt nog steeds perspectief voor een oplossing.

- 1 oktober: minister Bruins wordt mondeling bijgepraat over update WFZ van 28 september.
- 4 oktober: IGJ voert overleg met directies van beide MC-ziekenhuizen over de continuïteitsplannen. Directies geven aan optimistisch te zijn over gesprekken met de zorgverzekeraars. Er is geen sprake van acute faillissementsdreiging.
- 11 oktober: WFZ informeert ministerie naar aanleiding van gesprek met MC IJsselmeerziekenhuizen. Directie heeft WFZ laten weten te werken aan een herstelplan voor financiële problemen.
- 18 oktober: De bestuursvoorzitter van MC Slotervaart informeert het ministerie dat beide MC-ziekenhuizen in de huidige vorm niet langer levensvatbaar zijn.
De ziekenhuizen hebben Zilveren Kruis gevraagd mee te werken aan een plan voor gecontroleerde afbouw van de zorg bij MC Slotervaart en forse afschaling bij MC IJsselmeerziekenhuizen.
- 19 oktober: minister Bruins ontvangt bericht dat MC Slotervaart er niet uit komt met de verzekeraar en afkoerst op uitstel van betaling. Het ministerie laat Zilveren Kruis weten dat een beheerste overgang van de zorg van belang is. Zij wijst de verzekeraar ook op de regionale kwetsbaarheid van het ziekenhuis in Lelystad. De NZa wijst Zilveren Kruis op haar wettelijke zorgplicht.

- 20/22 oktober: ministerie, NZa, IGJ enerzijds en de NZa en Zilveren Kruis anderzijds hebben veelvuldig contact. De minister geeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) opdracht om de gevolgen van sluiting van de spoedeisende hulp en acute verloskunde na te gaan.
- 22 oktober: Zilveren Kruis laat het ministerie weten dat zij ook het herstelplan voor MC IJsselmeerziekenhuizen verwerpt.
- 23 oktober: De rechtbank Midden-Nederland verleent uitstel van betaling van MC IJsselmeerziekenhuizen en MC Slotervaart. Voor beide ziekenhuizen worden bewindvoerders aangesteld.
In een persbericht zegt Zilveren Kruis niet te hebben kunnen ingaan op het verzoek van de MC IJsselmeerziekenhuizen voor een lening, omdat zij geen zorgpremiegelden beschikbaar wil stellen om tekorten te dekken.
Bij MC Zuiderzee in Lelystad gaan de afdelingen verloskunde en klinische kindergeneeskunde dicht, omdat de zorg niet kan worden gewaarborgd.

- 24 oktober: Het ministerie spreekt met bewindvoerders. MC Slotervaart wil afbouwen. Minister Bruins heeft contact met burgemeester Ina Adema van Lelystad en Commissaris van de Koning Leen Verbeek.
- 25 oktober: Beide ziekenhuizen worden failliet verklaard. Bruins richt crisisstaf in.
- 26 oktober: Patiënten van MC Slotervaart worden overgeplaatst. Het RIVM rapporteert aan de minister over de gevolgen van sluiting van de spoedeisende hulp en acute verloskunde: voor de zorg in Flevoland is het nodig dat Westfriesegasthuis in Hoorn beschikbaar blijft voor extra opvang.
In interviews zegt Bruins dat hij de faillissementen niet heeft zien aankomen. In zijn feitenoverzicht van 15 november zegt hij verrast te zijn door de snelheid waarmee surseance en faillissement elkaar hebben opgevolgd. Hij had er op gerekend dat er meer tijd zou zijn voor een oplossing.
- 29 oktober: Er is veelvuldig overleg tussen alle betrokken partijen over de situatie en de voortzetting van de zorg. Bruins belt met de gemeentebesturen van Lelystad, Dronten, Urk, Emmeloord en Amsterdam.

Gebeurtenissen na 1 november, die de minister niet noemt in zijn feitenoverzicht.
- 5 november: De spoedeisende hulp in Lelystad gaat dicht tussen 22.00 uur en 08.00 uur. Al vanaf 20.00 uur worden geen nieuwe patiënten aangenomen. Deze situatie blijft vooralsnog in stand tot 6 december. Er komen twee extra ambulances in Lelystad en Noordoostpolder.

- 9 november: De curator kondigt afschaling van de zorg aan per 14 november. Zij bevestigt dat er nog met een paar overnamekandidaten wordt gesproken.
- 13 november: De laatste operaties in MC Zuiderzee zijn uitgevoerd. De curator laat weten dat er alleen nog met St Jansdal wordt gesproken over een overname.
- 14 november: De laatste patiënten verlaten het beddenhuis van MC Zuiderzee.