omroep flevoland

Minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit wil binnenkort plannen voor een 'omschakelfonds' presenteren, waar boeren terecht kunnen die willen investeren in nieuwe teelttechnieken. Dat zei zij maandag tijdens een bezoek aan de boerderij van de toekomst van Wageningen University and Research in Lelystad. De minister wil boeren helpen die denken aan overstappen.

Op de boerderij van de toekomst experimenteren wetenschappers van de WUR met andere teeltmethoden en andere machines. Ze hopen zo een antwoord te vinden op diverse uitdagingen waar de landbouw mee te maken krijgt, of waar de sector al mee te maken heeft. "Over de toekomst van de landbouw zijn vele zienswijzen", zegt Pieter de Wolf van de WUR. "Wij kijken vanuit de boerderij van de toekomst eerst naar wat er op ons af komt. Dat is klimaatverandering en dat zijn wijzigingen in beleid. Wij zoeken antwoorden op de vraag hoe de landbouw met die veranderingen om moet gaan."

En dat proberen onderzoekers van de WUR in de experimenten op de boerderij. "Klimaatverandering betekent dat het heel droog kan zijn en heel nat. In de landbouw gebruiken we zware machines die de bodem dichtdrukken. Dat leidt er toe dat het regenwater in natte perioden niet weg kan en dat planten in tijden van droogte de wortels de grond nauwelijks in krijgen." De Wolf en zijn collega's experimenteren op de boerderij daarom met hele brede trekkers die enkel daar rijden waar geen gewas staat.

Strokenteelt veelbelovend
Een ander idee is strokenteelt. Dan wordt op een perceel waar anders één gewas groeit, meerdere gewassen tegelijkertijd geteeld in stroken van verschillende breedte. Die teelt helpt tegen de verspreiding van allerlei plantziekten. "Een ziekte kan zich verspreiden tot waar een andere plant groeit. En dan stopt de ziekte", zegt de Wolf. Strokenteelt levert een goede opbrengst op, terwijl het gebruik van pesticiden en gewasbeschermingsmiddelen kan worden teruggedrongen. "We weten dat een groot aantal ziekten en plagen in de toekomst beter zullen aanslaan door klimaatverandering. En we zien dat een aantal gewasbeschermingsmiddelen wegvallen door beleid of omdat de fabrikant er mee stopt. Strokenteelt kan een systeem zijn wat veelbelovend is om ziekten en plagen op een niet- chemische manier te bestrijden."

Een derde experiment is de ontwikkeling van robotica voor alle klussen op en met het land. "We experimenteren met drie meter-stroken. En dat is heel intensief voor de boer om mee te gaan werken. Dus we zoeken naar robotwagentjes die dat werk kunnen overnemen." Die ontwikkelingen zijn nog heel pril, zegt de Wolf. Het duurt volgende onderzoekers van de WUR nog vele jaren voordat de landbouw robots zullen inzetten voor het werk op het land. "We zitten in de fase van prototypes. Het moment dat een machine autonoom op het land aan het werk zal zijn, dat ligt nog een eind in de toekomst", zegt de Wolf.

Minister Schouten is enthousiast
Minister Carola Schouten hoorde alle ontwikkelingen aan en toonde zich enthousiast over de voortgang. "Een goede opbrengst begint bij een gezonde bodem. En hier worden allerlei inzichten samengevoegd en in de praktijk toegepast. Dat is goed voor de opbrengst en goed voor de boer." Schouten snapt dat de ontwikkelingen een lange weg nodig zullen hebben. "We komen uit een landbouwsysteem wat de afgelopen 50, 60 jaar is gegroeid. En daar kwamen de normen uit die de basis vormden van de huidige wet- en regelgeving. Willen we de landbouw veranderen dan moeten we ook kijken naar de wetten, de regels en de financiering van de sector." Die boerderij van de toekomst kan naar inzicht van de minister mogelijk helpen om te snappen wat er nodig is.

Fonds voor vernieuwing
Wil de boer overstappen op strokenteelt, dan zal dat veel investeringen vragen. De boer zal voor die teelt waarschijnlijk andere machines nodig hebben dat hij nu in de schuur heeft staan. Die omslag vraagt om innovatie. Het ministerie, de provincie en EFRO, het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling zijn van plan om een fonds in het leven te roepen. "Wij willen samen met het ministerie een innovatieprogramma starten waar mensen die vernieuwende producten willen ontwikkelen een subsidie kunnen aanvragen", zegt gedeputeerde Jan Nico Appelman. Ook hij is aanwezig bij het bezoek van de minister. "En dan kan het gaan om aangepaste oogstmachines of andere tractoren. Maar ook om robotisering en de verwerking van data."

Doel is de landbouw een sprong vooruit te helpen, zegt Appelman. En daarbij is de hoop dat dat die nieuwe producten in de provincie zullen worden ontwikkeld en dat die bedrijven zich hier zullen vestigen. Hoeveel er in dat fonds beschikbaar kan komen en wat elke partij aan dat fonds kan bijdragen, is nog niet zeker. Het zou volgens de provincie mogelijkerwijs om een bedrag kunnen gaan van 1.5 miljoen euro, verdeeld over drie jaar.