omroep flevoland

De Oostvaardersplassen tussen Lelystad en Almere zien er heel anders uit dan een paar jaar geleden. De grote waterpartijen in het natuurgebied zijn voor een groot deel drooggevallen. Dit komt door de zogenoemde moerasreset, een plan om de waterstand flink te verlagen. De gewenste lage waterstand is nu bereikt.

Staatsbosbeheer beheert het gebied en wil zorgen voor een grotere diversiteit van de natuur. Het gebied was door de grote plassen water best eentonig. Om een plek te maken waar meer verschillende vogels zich prettig voelen, is in 2018 begonnen met het laten droogvallen van een groot deel van de Oostvaardersplassen. "Het water staat nu op het laagste punt. Het gebied bestaat nu uit veel slikken en poelen", vertelt beheerder Hans-Erik Kuypers

Het hoge water zorgde ervoor dat er een eentonig voedselaanbod was voor vogels. Ook maakte het hoge water het gebied erg aantrekkelijk voor ganzen. Deze ganzen aten zoveel jonge rietstengels, dat er geen echte rietkraag kon ontstaan. Hierdoor was er ook geen schuilplek voor veel andere vogels. "Je ziet dat de ganzen nu vertrokken zijn en dat er ruimte komt voor andere vogels zoals kluten en steltlopers. Doordat het gebied weer meer een moeras wordt, is er ook voor die soorten genoeg voedsel", aldus Kuypers.

Vissterfte
Het verlagen van het waterpeil in de afgelopen jaren had wel grote gevolgen voor de vissen in het gebied. Zo'n 60.000 vissen stierven in de hete zomer van 2019 door een combinatie van een hoge watertemperatuur, een laag waterpeil en zuurstofgebrek. Er werd nog wel een reddingsplan opgetuigd. Maar na wekenlang overleg had dat reddingsplan geen zin meer.

Later werd om nog verdere vissterfte voorkomen zo'n nog wel zo'n 38 ton karpers handmatig overgezet naar het Markermeer en werd er een speciale vismigratiebuis aangelegd. Via die buis kunnen vissen het droogvallende moeras verlaten en naar de vaarten in Almere Buiten zwemmen.

Dynamisch waterpeil
Het water is inmiddels zo'n 80 centimeter verlaagd. "De komende jaren gaan we kijken hoe het gebied zich gaat ontwikkelen. En dan laten we het water weer stijgen. Nieuw is dat we het waterpeil daarna actief kunnen aanpassen, zodat we droge en natte jaren kunnen afwisselen. Dynamiek is heel belangrijk voor de natuur", vertelt Kuypers.

Niet alle vogels zullen trouwens tegelijk profiteren van de veranderingen in het natuurgebied. Op dit moment zijn er veel kluten. Verder zijn er bijvoorbeeld 18 zeearenden gezien in de Oostvaardersplassen. "Je zult zien dat verschillende vogels elkaar gaan afwisselen, de komende jaren", voorspelt Kuypers.