Wat je voor de Statenverkiezingen moet weten over windenergie

FLEVOLAND • Di 28 februari 2023 | 17:24 • Dinsdag 28 februari 2023 | 17:24

Nog iets meer dan twee weken en dan is het zover: de Provinciale Statenverkiezingen. Stemmen Flevolanders dit jaar op een oude vertrouwde partij of één van de vijf nieuwkomers? Ze proberen zich te profileren op een verscheidenheid aan thema's. Van arbeidsmigranten tot zonneparken, elke partij heeft overal wel een idee of plan voor.

Maar hoe bepaal je of de ideeën van de zeventien partijen realistisch zijn? En hebben de toekomstige Provinciale Statenleden überhaupt iets te zeggen over elk onderwerp? Om deze vragen te beantwoorden gaat Omroep Flevoland tot de verkiezingsdag verschillende verkiezingsthema's uitlichten. Vandaag: Flevoland heeft al honderden windturbines, moeten er nog meer bijkomen?

Hoeveel windmolens zijn er nu eigenlijk?
De eerste cijfers stammen uit 1990. Toen stonden er op Flevolands grondgebied 35 windmolens. Windenergie is daarna in Flevoland stormachtig ontwikkeld. Al snel stonden er honderden molens, verspreid over de hele provincie. Doordat er geen afspraken waren over bijvoorbeeld waar, werden de windmolens willekeurig geplaatst. Al die verschillende windmolens maakten het landschap rommelig. Daarom stelde de provincie in 2005 een bouwstop in voor losse windmolens. Wel werden enkele grote windparken gebouwd.

Dat leverde in 2016 uiteindelijk 648 draaiende windmolens op. Daarna is het aantal windturbines gedaald. Dit komt omdat verschillende oudere molens zijn weggehaald. De laatst beschikbare cijfers zijn van 2021. Toen waren er 595 molens in bedrijf.

En de toekomst dan? Als het aan de provincie ligt mogen er in 2030 nog maar 478 windturbines staan. Dat is een afspraak. Veel minder dan nu dus, omdat de molens steeds groter worden. Ze wekken veel meer energie op dan de oude molens. Ook stonden windmolens voorheen kriskras verspreid door de provincie. Maar nieuwe windparken mogen alleen nog in lijnopstelling gebouwd worden.

Hier zie je hoe de provincie wil dat het aantal windmolens verandert tot 2030:

Vooral rond Zeewolde gaan de komende jaren veel oude windmolens verdwijnen:

Flevoland is met de honderden windturbines al jaren koploper als het gaat om opwekken van windenergie. Bijna een kwart van alle Nederlandse windenergie komt uit Flevoland.

Willen partijen meer windmolens?
Een meerderheid van de zeventien partijen wil dat er niet meer windturbines bijkomen. Dertien partijen hebben in het Kieskompas negatief geantwoord op deze vraag. Alleen GroenLinks, D66, PvdA en PvdD willen wel meer molens in Flevoland.

Waarom deze vier partijen voorstander zijn? Voor GroenLinks is het belangrijk dat de provincie ruim baan geeft aan de energietransitie. De huidige beperkende spelregels moeten daarom weer van tafel.

Ook de PvdA vindt het niet goed dat de boel op slot is gegooid. Wel is er een belangrijke voorwaarde voor de partij: participatie van de omgeving. "Een aanzienlijk deel van de opbrengsten dient terecht te komen bij de deelnemende direct omwonenden dan wel in een omgevingsfonds. Dit draagt bij aan de financiering van faciliteiten die direct ten goede komen aan de lokale gemeenschap."

D66 vindt dat Flevoland niet moet verslappen en koploper in Nederland moet blijven: "Door de ligging, opzet en beschikbare ruimte van Flevoland heeft onze provincie een goede uitgangspositie om als eerste in Nederland energieneutraal te worden. We verhogen de klimaatdoelen voor de provincie."

Wat zeggen de tegenstanders?
Grofweg zijn er twee soorten tegenstanders bij de stelling dat er meer windmolens moeten komen. Partijen voor wie windenergie sowieso een gruwel is. Die zien het liefst ook alle bestaande windmolens meteen verdwijnen. Zo wil Forum voor Democratie gewoon fossiele brandstoffen blijven gebruiken. FVD verzet zich tegen de 'landschapsvervuilende windturbines'.

Ook de PVV ziet in windmolens een 'regelrechte bedreiging': "Trillingen, verzwakking van de dijken, rondzwevende wieken die vogels en vleermuizen doden, allemaal voorbeelden waarom we geen windmolens zouden moeten willen in Flevoland."

De tweede categorie tegenstanders staat op de lijn van het huidige provinciebestuur: dus de huidige bouwplannen voltooien, maar daarna is het klaar. Zo wijst het CDA naar andere provincies: "Het is nu de beurt aan andere gebieden in ons land. Daarom willen we niet nóg meer windmolenparken in Flevoland. Daarbij rekenen we ook het IJssel- en Markermeer."

Ook BBB en SGP vinden 478 windmolens in 2030 genoeg. Een verdere ontwikkeling van windparken in het IJsselmeer is voor de partijen sowieso onbespreekbaar als deze een belemmering opleveren voor de visserij.

50PLUS wil meer rendement, maar minder molens in totaal: "Ons doel is minder molens maar met een hogere opbrengst. Voldoende draagvlak bij de direct betrokken inwoners is altijd essentieel."

Wat heeft de provincie erover te vertellen?
Op dit moment heeft de provincie Flevoland bepaald dat er buiten de nu al geplande windparken geen nieuwe windenergie bijkomt. Wel heeft de provincie een uitzondering gemaakt voor kleine windmolens tot vijftien meter tiphoogte in het landelijke gebied. En ook molens tot vijf meter tiphoogte in het stedelijke gebied mogen gewoon gebouwd worden.

De provincie heeft wat windmolens betreft een kaderstellende rol. Dat betekent dat de provincie in de Omgevingsverordening de spelregels voor de ontwikkeling van windenergie vastlegt. Daarin staat aangegeven waar windenergie wel en niet mag. Gemeenten en ontwikkelaars moeten zich houden aan deze spelregels.

Als een meerderheid van de nieuwe Provinciale Staten wil dat er toch nog meer windmolens bij mogen, dan kunnen ze dat beslissen. Statenleden kunnen de Omgevingsvergunning herschrijven. Binnen de nieuwe spelregels kan het college van Gedeputeerde Staten vervolgens beslissen als een initiatiefnemer voor een nieuw windpark zich meldt. Ook Provinciale Staten kan hier dan weer hun mening over geven.

Willen Flevolanders meer windturbines?
Net als de meeste politieke partijen is ook het merendeel van de inwoners tegen nog meer windenergie in Flevoland. 47 procent van alle Flevolanders ziet uitbreiding echt niet zitten. Zo'n 27 procent van de inwoners is het wel eens met de stelling. Wat hen betreft mogen er nog wel wat windmolens bij komen.

Bijna een kwart van de invullers van het Kieskompas zegt geen ja, maar ook geen nee. Wellicht kunnen de argumenten van de politieke partijen deze stemmers nog over de streep trekken.

In dit filmpje geven we je meer uitleg over de resultaten uit het Kieskompas:

Morgen behandelen we een nieuwe stelling. We kijken dan welke partijen het wel of niet eens zijn met het volgende statement: "De maximumsnelheid op provinciale wegen moet worden verlaagd van 100 naar 80 km per uur".

Wil je zelf het Kieskompas invullen om te zien welke partij het beste bij jouw eigen standpunten past? Klik dan hier. Dit verhaal is tot stand gekomen met steun van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!

Deel artikel