Uitgelegd: hierom zijn de provinciale verkiezingen belangrijk voor de Eerste Kamer

FLEVOLAND • Do 9 maart 2023 | 20:29 • Donderdag 9 maart 2023 | 20:29

Met de provinciale verkiezingen op komst, wordt er ook weer een nieuwe Eerste Kamer gekozen. Op 15 maart kiezen wij de leden van Provinciale Staten die op hun beurt weer de leden van de Eerste Kamer kiezen. Hieronder leggen we uit hoe dat gaat.

In de Eerste Kamer zijn 75 zetels te verdelen. Eén zetel staat gelijk aan één Kamerlid, ook wel senator genoemd. Deze leden worden niet rechtstreeks door het Nederlandse volk gekozen, maar door de leden van de Provinciale Staten en door vier kiescolleges.

Kiescolleges voor stemmers in het buitenland
Drie kiescolleges bevinden zich in het Caraïbisch gebied; Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Partijen die hier willen meedoen, moeten zich registreren bij het centraal stembureau. Stemgerechtigde Nederlanders in het Caraïbisch gebied kiezen de leden van het kiescollege. De gekozen leden stemmen vervolgens weer op kandidaten voor de Eerste Kamer.

Ook is er nog een kiescollege voor alle stemgerechtigde Nederlanders die buiten Nederland en het Caraïbisch gebied wonen. Dit zogenoemde kiescollege voor niet-ingezetenen zit in Den Haag. Nederlanders in het buitenland kunnen hun stem uitbrengen via de post.

Provinciale Staten stemmen voor Eerste Kamer
Het aantal Statenleden in een provincie wordt bepaald door het aantal inwoners. Flevoland heeft veertig Statenleden. Na de verkiezingen brengen alle nieuwe Statenleden in Nederland met de leden van de kiescolleges hun stemmen uit op de kandidaten voor de Eerste Kamer. Dat gebeurt dit jaar op dinsdag 30 mei. Bij de vorige Eerste Kamer verkiezingen waren er 570 Statenleden die hun stem mochten uitbrengen.

Nadat de stemmen zijn uitgebracht, wordt via een rekensom in drie stappen bepaald hoeveel stemmen goed zijn voor één zetel in de Eerste Kamer en wordt duidelijk wie de zetels gaan innemen.

In de rekensom is belangrijk waar het Statenlid dat stemt woont. Hoe meer mensen er in de provincie wonen van het stemmende Statenlid, des te zwaarder de uitgebrachte stem weegt. Verder is het aantal uitgebrachte stemmen op een partij bij de provinciale verkiezing van belang voor het aantal zetels van die partij in de Eerste Kamer.

Eerste Kamer keurt wetten goed
De Eerste Kamer heeft als hoofdtaak het controleren van wetgeving die in de Tweede Kamer al is aangenomen. Er wordt vooral 'technisch' gekeken. Zit de wet logisch in elkaar, is deze juridisch goed uit te voeren en hoe verhoudt de wet zich tot andere wetten?

De Eerste Kamer - ook wel senaat genoemd - heeft geen mogelijkheden om een wet die door de Tweede Kamer al is goedgekeurd aan te passen. De kamer keurt een wet simpelweg goed of af. Dit gaat bij meerderheid van stemmen. Een goedkeuring is wel noodzakelijk om een wet in werking te laten treden. Daarmee heeft de Eerste Kamer dus een belangrijke controlerende rol.

Kritische noot over functioneren Eerste Kamer
Voormalig Almere burgemeester Annemarie Jorritsma zat namens de VVD bijna acht jaar in de Eerste Kamer, maar is niet opnieuw verkiesbaar. Ze verlaat de kamer met een behoorlijke kritische noot. Jorritsma vindt dat er te vaak debatten ontstaan, zelfs met moties die de Tweede Kamer nooit zal uitvoeren. "Daar erger me ik me aan", zegt Jorritsma tegen Omroep Flevoland.



"Ik vind zelf dat daarmee eerlijk gezegd de Eerste Kamer haar eigen positie behoorlijk ondergraaft. De taak van de Eerste Kamer is wetsvoorstellen kritisch beoordelen." Maar of die kritiek ter hand wordt genomen zal dus van de nieuwe Kamerleden afhangen. En wie die nieuwe leden worden hangt weer sterk af van het verloop van de Provinciale Statenverkiezingen. Maar niet iedereen weet dat deze verkiezing op 15 maart van groot belang is voor de Eerste Kamer.

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!

Deel artikel