omroep flevoland

Stikstof, het houdt Nederland in zijn greep. Vergunningaanvragen voor nieuwbouwprojecten liggen stil, wegen kunnen niet verbreed worden, bouwvakkers vrezen voor hun baan en boeren zijn boos omdat de veestapel moet krimpen. Ze vinden dat ze al zoveel gedaan hebben en vertrouwen de stikstofberekeningen niet.

Die metingen worden uitgevoerd en verwerkt door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Omroep Flevoland stelde Roy Wichink Kruit, Scientist Air Quality Measurements and Modelling, 12 vragen over stikstof.

1. Wat is stikstof?

2. Waarom is stikstof schadelijk?

3. Wie produceert de meest schadelijke ammoniumstikstof?

In Flevoland zijn er in verhouding met andere agrarische provincies relatief weinig bedrijven met dieren. Er zijn meer akkerbouwbedrijven. Maar terwijl het aantal boerderijen afneemt, stijgt juist het aantal dieren dat gehouden wordt op de nog overgebleven boerderijen.​
​

4. Neemt de uitstoot van stikstof in Nederland toe of af?

Dus ondanks de afname van uitstoot, is er toch nog een probleem voor de planten. De huidige hoeveelheid stikstofuitstoot is nog steeds te veel. De planten die stikstofarme grond nodig hebben, kunnen er eigenlijk niets meer bij hebben.

5. Hoe wordt de hoeveelheid stikstof gemeten?

Er is kritiek op de plaatsing van de meetstations. De metingen zouden een vertekend beeld geven, omdat er bijvoorbeeld een meetpunt vlakbij een kippenschuur staat en een ander bij een mestsilo.

6. Is de kritiek op de plekken waar gemeten wordt terecht?

Al die metingen en onderzoeken komen terecht in een rekenmodel waarmee een landelijk beeld van de stikstofdepositie wordt uitgerekend. Dat is de enige methode anders moet er overal en nergens meetapparatuur worden geplaatst. En dat kan niet.

7. Hoe betrouwbaar zijn de metingen en rekenmodellen?

Maar ondanks de foutmarge is het volgens het RIVM een gedegen systeem dat wetenschappelijk verantwoord is. Uit de berekeningen van het RIVM blijkt onder meer dat de landbouw met 46 procent de grootste bron van stikstofuitstoot is.

8. Als er zo'n grote foutmarge is, kun je dan wel concluderen dat boeren de meeste stikstof uitstoten?

Dus ook al is alles voor 70 procent fout, dan geldt die fout zowel voor het berekenen van uitstoot van verkeer als voor de uitstoot door boeren. De absolute getallen worden dan bijgesteld, maar omdat dit overal gebeurt blijven de percentages gelijk en blijven de boeren altijd de grootste bron van stikstofuitstoot. Daar valt dan ook de meeste winst te behalen als je de uitstoot wilt verminderen.

9. Critici zeggen dat uit satellietbeelden een andere uitkomst af te lezen is dan uit de berekeningen van het RIVM naar voren komt. Hebben zij een punt?

Alle gegevens en berekeningen die het RIVM maakt, gaan naar de regering. Die maakt vervolgens beleid. In dit geval is de Aanpak Programma Stikstof (PAS) opgesteld. Daarin staan nieuwe regels om de uitstoot van stikstof te beperken. Om de stikstof vanuit de landbouw tegen te gaan, zijn er voorstellen om de veestapel te laten inkrimpen. Minder dieren is meteen minder uitstoot.

10. Minder vee lijkt dus de oplossing, maar zijn er geen technische oplossingen voor het stikstofprobleem?

Al die technische oplossingen zijn al veelvuldig gebruikt. Dat waar nu nog naar gekeken wordt, is op korte termijn niet afdoende om het probleem op te lossen. Uiteindelijk moet iets gedaan worden aan de hoeveelheid mest die wordt geproduceerd.

11. Stoot Nederland de meeste stikstof uit van Europa?

12. Zijn de regels in Nederland strenger dan in andere Europese landen?