omroep flevoland

Wat doet een burgemeester als de coronamaatregelen door toenemende drukte niet goed meer zijn na te leven? Voor een aantal van hen werd het spannend de afgelopen weken. Met eerst de sneeuw en strenge vorst en later het lenteachtige weer, trokken veel mensen erop uit. Op sommige plekken ontstond grote drukte met afsluitingen tot gevolg. Ook zijn er geregeld demonstraties of andere bijeenkomsten, die soms wel en soms niet door kunnen gaan.

Sinds de Tijdelijke wet maatregelen Covid-19 in december in werking trad, zijn burgemeesters weer verantwoordelijk voor de handhaving van de maatregelen. Waarnemend burgemeester in Lelystad Henry Meijdam legt uit waar hij mee te maken krijgt en hoe afwegingen worden gemaakt.

"Toen er geschaatst kon worden hebben we vanuit de gemeente mensen heel erg gestimuleerd om op een verantwoorde manier gebruik te maken van de open ruimte. Dat is gelukt. Die aanpak hebben we ook op andere momenten. Mensen in Lelystad hebben heel sociaal geopereerd toen ze gebruik maakten van het ijs, van het plein en van de andere voorzieningen. En daar ben ik erg blij mee, want het is heel onaangenaam als je er op een vrolijke dag handhavers op uit zou moeten sturen om mensen terecht te wijzen", zegt Meijdam.

'Klein zetje de goede kant op'
Op dagen waarop er op openbare plekken drukte te verwachten valt, wordt door een burgemeester, samen met politie en handhavers, vooraf nagedacht over een goede manier om met die drukte om te gaan. Meijdam legt uit hoe dat tijdens de ijsdagen ging: "Er stonden borden langs de weg met 'hou je aan de coronaregels', er wordt rekening gehouden met voldoende parkeerruimte en er zijn genoeg handhavers om mensen op een vriendelijke manier op de regels te attenderen als ze die even vergeten zijn. Die combinatie: stimuleren, ondersteunen, maar tegelijkertijd even een klein zetje de goede kant op geven als er dingen mis gaan, dat heeft bij ons goed gewerkt."

In tegenstelling tot andere plekken in Nederland, zijn in Lelystad nooit natuurgebieden afgesloten voor bezoekers. "We hebben er in de voorbereiding wel rekening mee gehouden dat er een moment zou kunnen komen dat dat noodzakelijk was. Maar juist doordat we de mensen heel erg hebben ondersteund in de manier waarop wij dachten dat het op een verantwoorde manier kon, hebben we die situaties kunnen voorkomen."

Belevenissenbos
Op 24 februari was het vanwege het mooie weer en de voorjaarsvakantie zo druk in het Belevenissenbos, dat handhavers bezoekers die met de auto kwamen, niet meer door konden laten. Men mocht wel lopend naar het bos. "Op een gegeven moment is het met de huidige regels 'vol is vol'. En dan moeten wij wat gaan doen. Ik moet vaststellen dat degenen die wij daar op hebben aangesproken zich daar op een hele goede manier in hebben geschikt. Maar het is natuurlijk niet leuk dat je op pad gaat om iets leuks te gaan doen en dat je dan wordt geblokkeerd in je plannen, dat is nooit fijn", aldus de waarnemend burgemeester.

Campagnebijeenkomst FvD
In de voorbereiding van elke demonstratie of bijeenkomst, gaat de burgemeester in gesprek met de organisatoren. Dan worden afspraken gemaakt over randvoorwaarden die gelden. Dat was ook de werkwijze voor een campagnebijeenkomst die Forum voor Democratie (FvD) hield op 14 februari op het Stadhuisplein. Daar kwamen zo'n 250 mensen op af. "Wij hebben aangegeven 'zo en zo kan het, anders kan het niet'. Dat is goed gegaan. Het vergt wel van beide kanten inschikkelijkheid en meelevendheid. Bij deze bijeenkomst was dat wel een extra factor, omdat FvD aangeeft weinig te zien in de coronamaatregelen, maar ze hebben zich helemaal gehouden aan de afspraken die we hadden gemaakt."

Dat het ook makkelijk anders kan verlopen, was te zien bij een campagnebijeenkomst van FvD op Urk. Voorman Thierry Baudet hield zich daar niet aan de coronaregels. Urker burgemeester Cees van den Bos was ontstemd over het verloop van het bezoek, maar heeft niet ingegrepen. Het Openbaar Ministerie is inmiddels met een strafrechtelijk onderzoek naar de gang van zaken begonnen. Dit onderzoek richt zich specifiek op Baudets bezoek aan Urk en niet op bezoeken aan andere plaatsen.

"Als je té vroeg ingrijpt, organiseer je je eigen ellende"

De burgemeester is verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde en veiligheid in zijn gemeente. Meijdam heeft in deze coronatijd bijna dagelijks overleg om de situatie door te nemen. "We bespreken dan of het overal goed gaat en of het misschien nodig is om ergens extra maatregelen te nemen".

Volgens Meijdam is de openbare orde een heel 'breekbaar' onderwerp. "Je wilt de orde graag handhaven, je wilt graag dat het rustig blijft in je stad. Tegelijkertijd weet je ook dat als je té vroeg ingrijpt, je je eigen ellende organiseert, omdat mensen dan alleen maar bozer worden. Dus het is echt een beetje zoeken naar het juiste moment waarop je met meer dan gemiddelde druk aangeeft dat het over een grens heen gaat."

Almere: goed anticiperen
Ook in Almere is het een kwestie van steeds inspelen op de te verwachte drukte in bijvoorbeeld parken en natuurgebieden. "De collega's van Stadstoezicht monitoren in samenwerking met de politie deze locaties, zodat we zoveel mogelijk vroegtijdig kunnen anticiperen", zo laat burgmeester Franc Weerwind weten. "Mochten er op een gegeven moment toch te veel mensen op één plek bijeen zijn, waardoor de naleving van de maatregelen in het geding komt, dan wordt er ter plekke opgeroepen om niet met groepen bij elkaar te gaan zitten, onderling de 1,5 afstand te waarborgen of om de locatie te verlaten."

Daarnaast zet de gemeente sociale media in om op te roepen niet naar locaties te komen, als deze te druk zijn. "Indien nodig kunnen we publieksstromen beheersen door het afsluiten van toegangswegen of het plaatsen van hekken. Dit laatste hebben we bijvoorbeeld in het verleden in het centrum toegepast net zoals de inzet van 1,5 meter-adviseurs."

Bekijk hier het volledige interview met waarnemend burgemeester Henry Meijdam van Lelystad