omroep flevoland

Een meerderheid van de Tweede Kamer legt zich er bij neer dat het ziekenhuis in Lelystad geen volledige spoedeisende hulp (SEH) en acute verloskunde meer krijgt. Wel willen fracties weten hoe de huidige spoedpoli van het St Jansdal en de geboortezorg in Flevoland kunnen worden verbeterd.

Dat blijkt uit schriftelijke opmerkingen en vragen van de fracties over de ziekenhuiszorg in Flevoland. De Tweede Kamer voert hierover donderdag een overleg met minister Bruno Bruins (Medische Zorg).

Wat bespreekt de Kamer?
De Kamer bespreekt het advies van zorgverkenner Bas Leerink. Die werd na het faillissement van de MC IJsselmeerziekenhuizen in oktober 2018 door de minister gevraagd om in kaart te brengen hoe de zorg in Flevoland in de komende tien jaar moet worden georganiseerd. Leerink concludeerde in juli in zijn rapport dat terugkeer van een volwaardige SEH en acute verloskunde in Lelystad financieel en organisatorisch onhaalbaar zijn. Een groot tekort aan specialistisch medisch personeel is één van de redenen.

Het is volgens Leerink beter om stapsgewijs te proberen om de zorg te verbeteren, door de samenwerking tussen huisartsen en ziekenhuizen en de zorg anders te organiseren. De inzet van nieuwe technologie kan hierbij helpen. De geboortezorg kan worden verbeterd door meer samenwerking tussen verloskundigen, kraamzorg, kinderartsen en gynaecologen en instellen van een bevalkamer in Lelystad. Ook is aandacht nodig voor chronisch zieken en kwetsbare groepen, bijvoorbeeld door voor hen een extra afdeling in het ziekenhuis in Lelystad op te zetten.

In Flevoland, en met name Lelystad, is destijds kritisch gereageerd op het advies. Gemeenteraden, Provinciale Staten en belangenorganisaties vinden dat alles moet worden gedaan om een volwaardige spoedeisende hulp en acute verloskunde in Lelystad terug te krijgen. Ook moeten er garanties komen over de extra ambulance die nu voor Urk beschikbaar is gesteld. Donderdag is de Tweede Kamer aan zet om over het advies van Leerink te oordelen.

Wat vindt de Kamer?
Voorafgaand aan het overleg van donderdag hebben de meeste Kamerfracties schriftelijke vragen aan minister Bruins gesteld. Opvallend genoeg ontbreken PVV en 50 Plus, die eerder zich actief met de zorg in Flevoland hebben bemoeid.

-Spoedeisende hulp:
SP en PvdA zijn het meest kritisch over het advies van Leerink. De SP vindt het vreemd dat 'vele betrokkenen' aan Leerink hebben opgemerkt dat moet worden gestreefd naar volledige spoedeisende hulp en acute verloskunde in Lelystad, maar dat Leerink vervolgens toch concludeert dat niet moet worden gestreefd naar de terugkeer van de situatie van voor het faillissement.

PvdA en ook CDA vragen om een inhoudelijke analyse en een doorrekening van de terugkeer van een volledige SEH en acute verloskunde. CDA pleit voor een proef met vernieuwing van de acute zorg in Lelystad als opmaat naar een 24-uurs SEH of uitgebreide spoedpoli.

De ChristenUnie vraagt naar concrete mogelijkheden om de bestaande spoedpoli in Lelystad en spoedpost in Emmeloord uit te breiden, waarbij SGP en CDA willen weten op welke termijn hiervoor geld beschikbaar komt. Forum voor Democratie mist een financiële onderbouwing voor de meeste voorstellen van Leerink.

CDA en SP vragen naar de effecten voor andere SEH's nu Lelystad nog maar een beperkte spoedpoli heeft: hoe vaak moeten SEH's in onder meer Harderwijk en Almere tijdelijk dicht omdat er even geen plek is voor een patiënt?

- Acute verloskunde/geboortezorg:
Alle fracties zijn niet gerust op de manier waarop de acute verloskunde functioneert nu deze afdeling niet meer in Lelystad bestaat. Onder meer GroenLinks vraagt minister Bruins om de werkdruk van verloskundigen en ook die van huisartsen aan te pakken. CDA, CU en SGP willen dat er permanent geld komt voor de extra ambulance die sinds begin dit jaar op Urk is gestationeerd. Ook moeten er volgens het CDA twee extra ambulances komen in oostelijk Flevoland en in de Noordoostpolder.

De SGP maakt zich zorgen over de beschikbare capaciteit van de afdelingen verloskunde in andere ziekenhuizen, nu Lelystad is weggevallen en er minder thuisbevallingen kunnen plaatsvinden. FvD vindt dat 1500 bevallingen per jaar in de regio het opzetten van een volwaardig Moeder Kind Centrum rechtvaardigen.

- Andere zorgen:
Veel fracties willen weten hoe de adviezen van Leerink in de praktijk worden uitgevoerd. Er is een Zorgtafel Flevoland ingesteld onder leiding van Frans van den Broek d'Obrenan. Dat is iemand met ruime ervaring als bestuurder in de zorg. Maar wordt dat geen praattafel? En worden burgers, patiëntenorganisaties en de regionale politiek in de regio voldoende gehoord? GroenLinks had graag gezien dat minister Bruins de Zorgtafel zelf had voorgezeten, zodat hij kan sturen op een goede uitvoering van de voorstellen. SP wil juist dat de voorzitter onafhankelijk is.

Wat zegt de minister?
Minister Bruins gaat uitvoerig in op de opmerkingen en vragen van de Kamer. Waar de minister in oktober vorig jaar vond dat er in Lelystad beslist een volwaardige SEH en acute verloskunde moesten komen, heeft hij dat standpunt sindsdien afgezwakt. Hij zegt nu: "De toekomstverkenner (Leerink) heeft aangegeven dat initiatieven zoals een spoedpoli en spoedpost steun verdienen. Ik omarm de visie van de toekomstverkenner dat ingezet moet worden op het stapsgewijs verbeteren van het zorgaanbod in Flevoland. Ik ben van mening dat mocht het in de verdere toekomst wenselijk en noodzakelijk zijn om de acute zorg in Lelystad en omgeving verder uit te breiden, partijen in de regio zich daarop moeten beraden. Het idee van een uitgebreidere spoedpoli zou hierin naar mijn mening zeker kunnen passen."

Bruins zegt dat de noodzaak van een blijvende extra ambulance bij Urk aan het eind van dit jaar wordt bekeken. Totdat de evaluatie gereed is, blijft de ambulance hier staan. De minister ontkent dat ambulances van en naar Urk structureel te lang onderweg zijn: volgens de ambulancedienst Flevoland is 95 procent van de ambulances binnen een kwartier ter plekke. Eerder dit jaar is al besloten dat er in het derde of vierde kwartaal van 2020 een nieuwe (niet permanent bezette) ambulancepost komt tussen Lelystad en Dronten. Over een extra ambulance in Noordoostpolder zegt de minister niets.

Een onderzoek naar de druk op afdelingen spoedeisende hulp in andere ziekenhuizen duurt nog tot zeker juli volgend jaar. Bij St Jansdal in Harderwijk waren er in februari en maart acht tijdelijke sluitingen tegen nul keer een jaar eerder, maar de SEH is nog steeds ruim 97 procent van alle momenten beschikbaar.

Volgens de minister hebben ziekenhuizen in de regio aangegeven dat zij de extra toestroom van bevallingen goed kunnen verwerken. Ziekenhuizen zijn opgeroepen om goed samen te werken, zodat ze van elkaar weten waar plek is om te bevallen. Cijfers over het aantal thuisbevallingen in de situatie sinds het faillissement van het ziekenhuis zijn er nog niet. Versterking van de geboortezorg is een belangrijk aandachtspunt van de Zorgtafel Flevoland en van de minister. De Nederlandse Zorgautoriteit houdt de geboortezorg in de regio in de gaten.

Over de werkdruk voor huisartsen in met name Noordoostpolder meldt Bruins dat huisartsenorganisatie Medrie werkt aan een plan van aanpak. Om de belasting te verminderen zijn de huisartsen in Noordoostpolder en Urk voor hun avond-, nacht- en weekenddiensten al gaan samenwerken.

Over de Zorgtafel zegt de minister dat die sinds september actief is en naast overheden en de zorgverzekeraars ook bestaat uit werkgroepen van verloskundigen, huisartsen en Patiëntenfederatie. De tafel moet zorgen dat de inwoners van Flevoland helder en transparant krijgen te horen wat er wordt besproken en besloten. Bruins vertrouwt erop dat de actiepunten in het advies van Leerink worden opgevolgd en de zorg in Flevoland op termijn zal verbeteren.